در دهه‌ی اخیر حمله اینترنت اشیا (IoT) به عنوان یکی از چالش‌های امنیتی جوامع دیجیتال به یکی از مباحث اصلی حوزه امنیت سایبر تبدیل شده‌اند. با گسترش نقش اشیاء متصل در زندگی روزمره و افزایش تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت، حملات متنوعی نیز برای بهره‌مندی از ضعف‌های امنیتی این اشیا به وقوع پیوسته‌اند. در این مقاله، به بررسی چالش‌ها و راهکارهای امنیتی در مقابل حملات اینترنت اشیا می‌پردازیم.
حمله اینترنت اشیا چیست؟
حمله اینترنت اشیاء (IoT) به هر نوع فعالیت ناخواسته و مخرب گفته می‌شود که به دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیاء یا IoT توجه دارد. این حملات به طور عمده به منظور کنترل غیرمجاز، دستکاری یا سرقت اطلاعات، تخریب دستگاهها یا حتی استفاده از دستگاه به عنوان یک وسیله برای حملات به شبکه‌ها یا سیستم‌های دیگر انجام می‌شوند. برخی از نمونههای حملات اینترنت اشیاء عبارتند از:
حملات DoS و DDoS
در حملات اینترنت اشیاء، ممکن است مهاجمان از دستگاه‌های متصل به اینترنت برای ارسال تعداد زیادی درخواست به یک سرویس یا دستگاه به منظور آسیب رسانی و یا اشغال منابع استفاده کنند. این حملات ممکن است باعث قطع ارتباطات یا کاهش عملکرد دستگاه شود.
حملات نفوذی
مهاجمان ممکن است از طریق ضعف‌های امنیتی در نرم افزارها یا تنظیمات پیش فرض دستگاه‌های IoT وارد دستگاه شوند و کنترل آن را به دست بگیرند.
حملات نسخه برداری
در این حملات دستگاه‌های IoT به عنوان وسیله‌ای برای نفوذ به شبکه‌ها یا سیستم‌های دیگر استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، حمله به یک دستگاه دوربین مداربسته ممکن است تاثیرات مخربی بر شبکه کلی داشته باشد.
سرقت اطلاعات
مهاجمان ممکن است اطلاعات حساس را از دستگاه‌های IoT استخراج کنند که شامل اطلاعات شخصی، رمزهای عبور یا اطلاعات حساس سازمانی باشد.
حملات تزریق کد
در حمله اینترنت اشیا مهاجمان تلاش می‌کنند کدهای مخرب را به دستگاهها یا سیستم‌های IoT تزریق کنند تا کنترل غیرمجازی بر روی آن‌ها پیدا کنند. برای مقابله با حملات اینترنت اشیاء، ایجاد استانداردهای امنیتی، به‌روز رسانی نرم افزارها، استفاده از رمزنگاری، مدیریت دسترسی‌ها و نظارت مداوم بر دستگاه‌های IoT از اهمیت بالایی برخوردارند.
بدافزارها و حملات متداول
با پیشرفت تکنولوژی، حملات به اینترنت اشیاء نیز گسترش یافته‌اند. بد افزارهای مخصوص برای تخریب دستگاهها، سرقت اطلاعات حساس یا حتی حملات نسخه برداری از دستگاه‌های IoT گسترش یافته اند. حملات تزریق کد، حملات DoS و حملات تزریق دستورات نقض امنیت در موارد بسیاری انجام می‌شوند.
ضعف‌های امنیتی در دستگاه‌های IoT
بسیاری از دستگاه‌های IoT به دلیل محدودیت‌های سخت افزاری و نرم افزاری ضعف‌های امنیتی بسیاری دارند. در برخی موارد، به دلیل عدم به روز رسانی مداوم نرم افزار، گذرواژه‌های پیش فرض قابل تغییر نیستند و نقص‌های امنیتی در پروتکل‌های ارتباطی مشاهده می‌شوند. همچنین، نداشتن یک استاندارد مشخص برای امنیت دستگاه‌های IoT چالش های این حوزه را افزایش داده است.
حمله اینترنت اشیا (IOT) چگونه رخ می‌دهند؟
حملات اینترنت اشیا (IoT) به شکل‌های مختلفی رخ می‌دهند و بر روی دستگاه‌های IoT، شبکههای مرتبط یا حتی سرویس‌های ارتباطی این دستگاهها تاثیرگذارد. در ادامه چند نمونه از حملات IoT را معرفی می‌کنیم.
حملات نفوذ (Intrusion Attacks)
مهاجم در این نوع حملات تلاش می‌کند به دستگاه IoT نفوذ کرده و کنترل آن را به دست بگیرد. این نفوذ از طریق ضعف‌های امنیتی در نرم افزارها یا سخت افزارهای دستگاه انجام می‌شود.
حملات DoS
مهاجم در این نوع حملات با تولید ترافیک زیاد یا ارسال درخواست‌های غیرمجاز، سعی در اشباع منابع دستگاه IoT دارد تا باعث قطع سرویس یا کاهش کارایی آن شود.
حمله مرد میانی (MitM)
حمله مرد میانی نوعی از حمله اینترنت اشیا است که در آن مهاجم به ارتباط دستگاه IoT با سرور یا دستگاه دیگر وارد می‌شود و اطلاعات ارسالی را تغییر می‌دهد یا حتی اطلاعات مورد نظر خود را جاسازی می‌کند.
حملات فریمور (Firmware Attacks)
اگر دستگاه IoT به روز رسانی نرم افزاری نداشته باشد آسیب پذیر می‌شود و مهاجم ممکن است با تغییر یا تزریق کد در فریمور دستگاه، کنترل آن را به دست بگیرد.
حملات اشیاء متصل (Thingbot Attacks)
در این نوع حمله مهاجم از شبکه دستگاه‌های IoT به عنوان بات‌نت استفاده می‌کند تا به شبکه‌ها یا سرویس‌های دیگر حمله کند.
حملات امنیتی (Security Exploits)
مهاجم از آسیب پذیری‌های امنیتی در نرم افزار یا سخت افزار دستگاه‌های IoT برای نفوذ به سیستم استفاده می‌کند. برای مقابله با حملات IoT بهتر است سازندگان و کاربران اقدامات امنیتی مناسب از جمله به روز رسانی نرم افزارها، استفاده از رمزنگاری، تشخیص و پاسخ به حملات و ایجاد سیاست‌های امنیتی موثر را انجام دهند.
چگونه از دستگاهها و شبکههای اینترنت اشیا در برابر حمله اینترنت اشیا محافظت کنیم؟
حفاظت از دستگاهها و شبکههای اینترنت اشیا (IoT) می‌تواند به چالشی پیچیده تبدیل شود، زیرا این دستگاهها به دلیل محدودیت‌های سخت افزاری و نرم افزاری خود ممکن است نسبت به حملات آسیب پذیر باشند. در ادامه چندین راهنمای عملی برای افزایش امنیت دستگاهها و شبکههای IoT آورده شده است.
تغییر رمز عبور و نام کاربری پیشفرض
بسیاری از دستگاه‌های IoT با یک نام کاربری و رمز عبور پیشفرض تولید می‌شوند. اولین گام در امنیت این دستگاهها تغییر این مقادیر به عناصر قوی و مناسب است.
استفاده از اتصال امن (SSL/TLS)
اطمینان حاصل کنید که دستگاهها از اتصال امن با استفاده از پروتکل‌های SSL یا TLS برای ارتباطات خود استفاده می‌کنند. این کار اطلاعات ارسالی را رمزگذاری کرده و از حملات مرد میانی جلوگیری می‌کند.
بروزرسانی نرم افزار
دستگاهها و نرم افزارهای مرتبط با آن‌ها باید به‌روز رسانی شوند. سازندگان به روز رسانی‌های امنیتی را ارائه می‌دهند که می‌توانند آسیب پذیری‌های جدید را رفع کنند.
حفاظت از شبکه
از راه‌های امن برای اتصال دستگاهها به شبکه استفاده کنید. استفاده از شبکههای ایمن با فایروال قوی، VPN، و ابزارهای مانیتورینگ می‌تواند در این مورد کمک کننده باشد.
استفاده از رویکردهای امنیتی
از سیستم‌ها و نرم افزارهایی استفاده کنید که قابلیت تشخیص حملات و واکنش به آن‌ها را داشته باشند. مثلا سیستم‌های IDS (سیستم‌های تشخیص نفوذ) و IPS (سیستم‌های جلوگیری از نفوذ) می‌توانند به افزایش امنیت کمک کنند.
محدود کردن دسترسی
به دستگاهها فقط دسترسی‌های لازم را ارائه دهید. اگر یک دستگاه به سرویس خاصی نیاز ندارد، دسترسی به آن سرویس را محدود کنید.
مانیتورینگ و گزارش گیری
برنامه‌های مانیتورینگ و گزارش گیری را پیاده سازی کنید تا به سرعت هر گونه فعالیت مشکوک را هنگام حمله اینترنت اشیا شناسایی کنید و بتوانید به آن واکنش مناسبی نشان دهید.
آموزش و آگاهی
افرادی که با دستگاهها و شبکههای IoT کار می‌کنند باید آگاهی کافی در زمینه امنیت داشته باشند. کلاس های آموزش امنیتی را به طور منظم برگزار کنید تا کاربران بتوانند بهترین عملکرد را داشته باشند.
مطالعه دقیق مشخصات امنیتی
هنگام خرید دستگاه‌های IoT مشخصات امنیتی آن‌ها را دقیقا بررسی کنید و مطمئن شوید که این دستگاهها با استانداردهای امنیتی مطلوب تطابق دارند. با اجرای این اقدامات می‌توانید امنیت دستگاهها و شبکههای IoT خود را بهبود بخشید. همچنین به روز بودن با تکنولوژی‌های امنیتی و تحقیق در زمینه امنیت IoT نیز کمک کننده خواهد بود.
نتیجه گیری
حمله اینترنت اشیا یک چالش رو به رشد در عرصه امنیت سایبر به حساب می‌آید. اجرای راهکارهای امنیتی مناسب و هماهنگ با توسعه تکنولوژی این اشیاء، امکان مقابله با این حملات و حفاظت از اطلاعات حساس را فراهم می‌کند. توجه به امنیت در این حوزه نه تنها نقطه ضعف‌ها را کاهش می‌دهد بلکه به توسعه پایدار این فناوری نیز کمک خواهد کرد.
