گمرک اختصاصی فاوا در منطقه ویژه اقتصادی پیام، اولین گمرک تخصصی کشور

روز دوشنبه، 20 شهریور ماه اولین گمرک اختصاصی فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) در منطقه ویژه اقتصادی و فرودگاه بین المللی پیام و با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات آغاز به کار کرد. در روز افتتاحیه همایشی در محل این فرودگاه برگزار شد و بخش های خصوصی و دولتی با در اختیار داشتن دو پنل و تریبون انتظارات خود را بیان کردند.

محورهای اصلی همایش گمرک اختصاصی فاوا

در این همایش موضوعات مختلفی مورد بحث و بررسی قرار گرفتند. که از میان آن‌ها می‌توان به حمل ‌و ‌نقل هوایی و لجستیک در گمرک فاوا، منطقه ویژه اقتصادی پیام به عنوان هاب صادرات و واردات کالای آی‌سی‌تی، بررسی انتظارات و مطالبات بخش خصوصی از گمرک اختصاصی فاوا و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه پیام اشاره کرد. محمد احمدی، معاون فنی و بازرگانی شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران. رضا خورشیدی ‌زاده، مدیر کل گمرک استان البرز و محمد متشرعی، عضو هیئت‌مدیره نصر تهران و مسعود شکرانی، مدیرعامل گروه داده‌ ورز جویا در پنل سخنرانی حمل ‌و نقل هوایی و لجستیک در همایش گمرک اختصاصی فاوا حضور داشتند.

انتظارات فعالان حوزه زنجیره تامین کالا

مسعود شکرانی در ابتدای سخنرانی خود به دغدغه‌های فعالان حوزه تامین زنجیره کالا از منظر گمرکی و قانونی اشاره کرد. و گفت: «به غیر از مسائلی که همه اصناف با آن‌ها درگیر هستند، صنف آی‌تی دچار تغییرات بسیار سریعی در حوزه خود است. برای مثال، در حوزه آی تی کالایی که شش ماه پیش وارد می‌شود را دیگر نمی‌توان به راحتی فروخت».

او در ادامه توضیح داد که نمی‌توان به درستی از موقعیت استرتژیکی گمرک اختصاصی فاوا در منطقه اقتصادی پیام استفاده کرد، زیرا تحریم‌ها این اجازه را نمی‌دهند. شکرایی گفت موقعیت جغرافیایی فرودگاه پیام در مقایسه با فرودگاه‌های ترکیه و دبی بهتر است. و افزود اگر تحریم‌ نبودیم این منطقه می‌توانست شرق را به غرب متصل کند. مدیر عامل گروه داده‌ ورز جویا در ادامه گفت آموزش ارزیابان و کارمندان فرودگاه پیام یک نقطه قوت برای صنعت فناوری اطلاعات کشور است. و یکی از نقاط ضعف فرودگاه امام خمینی نیز همین عدم آشنایی و آموزش ارزیابان کالا این فرودگاه می‌باشد. وی در ادامه سخنرانی خود از ضرورت پروازهای منظم و برنامه ‌ریزی ‌شده در فرودگاه پیام و هماهنگی سایر نهادها با این فرودگاه گفت.

کاهش زمان واردات کالا در فرودگاه پیام

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های واردکنندگان کالای IT زمان است و متشرعی به همین موضوع اشاره کرد. وی گفت مشکل اصلی این است که فرایند واردات حدود شش ماه طول می‌کشد و ترانزیت کالا برای فعالان اقتصادی فرسایشی شده است. در نتیجه، زمان بازگشت سرمایه به طور قابل توجهی طولانی می‌شود. وی در ادامه افزود گمرک اختصاصی فاوا در فرودگاه پیام این پتانسیل را دارد که فرایند واردات را تا حد بسیار زیادی بهبود بخشد و زمان آن را کاهش دهد. با اجرای پروازهای منظم، زمان ترانزیت از بندرعباس به فرودگاه پیام بسیار کوتاه خواهد شد. و همچنین عمل ترخیص کالا از این فرودگاه آسان‌تر خواهد بود. قرار شد اداره پست سوله‌ای در فرودگاه پیام داشته باشد تا ارسال مرسولات راحت تر از قبل شود.

تفاوت گمرک عادی با گمرک اختصاصی فاوا

‌خورشیدی ‌زاده به تفاوت‌های گمرک معمولی با گمرک تخصصی اشاره کرد. و گفت: «در راستای سیاست دولت در ارائه خدمات مطلوب، گمرک جمهوری اسلامی ایران خود را مکلف کرده که گمرکات را به سمت تخصصی شدن پیش ببرد. و در این راستا فرودگاه پیام به‌عنوان گمرک تخصصی ICT معرفی شد».

کارشناس معمولی گمرک نمی‌تواند در امر تخصیص کالاهای IT اظهار نظر کند و وقتی گمرک به سمت تخصصی ‌شدن پیش برود، هر گمرک در حوزه فعالیت خود آموزش‌های لازم را دریافت خواهد کرد. مدیر کل گمرک استان البرز این وعده را داده است که نسبت به شناخت کالاهایی که عمده واردات را دارند در گمرکات تخصصی آموزش‌هایی صورت بگیرد. این امر واردات کالا را آسان می‌کند. بررسی کالاها در سایر گمرک‌ها از طریق کارشناسان مجازی انجام می‌شود. اما در منطقه ویژه گمرک پیام این کارشناسان در فرودگاه حضور دارند و این امر در تسهیل ترخیص کالا بسیار کمک ‌کننده است. خورشیدی ‌زاده در ادامه گفت: «کالاهایی که از طریق کارگو هوایی وارد منطقه ویژه اقتصادی فرودگاه پیام می‌شوند، بلافاصله وارد مرحله ترخیص خواهند شد». کالاها می‌توانند بعد از ورود به فرودگاه پیام وارد مرحله ترانزیت شوند.

توزیع کالا در قیمت تمام ‌شده برای مصرف ‌کننده

قانون اساسنامه در خصوص شبکه‌های پستی جهانی به این صورت است که تمام ادارات پست جهان یک قلمرو واحد پستی ایجاد می‌کنند که به‌ مرور زمان ظرفیت‌هایی را برای خدمات متنوع ایجاد می‌کند. این ظرفیت‌ها در زیرساخت‌های فناوری شکل می‌گیرند. در ادامه معاون فنی و بازرگانی شرکت پست در همایش گمرک اختصاصی فاوا درباره لجستیک کالا گفت: توزیع کالا در میانگین جهانی شش درصد از قیمت نهایی را به خود اختصاص داده و اگر بخواهیم کل زنجیره لجستیک یعنی حمل‌ و نقل در توزیع مواد اولیه و در نهایت رساندن آن به مصرف‌ کننده را بررسی کنیم، حدود 15 یا 16 درصد خواهد بود. نقشی که شبکه‌های توزیع و پست در قیمت نهایی کالا ایفا می‌کنند بسیار قابل توجه است.

محمد احمدی همچنین اعلام کرد: «در تمام دنیا خدمات گمرکی و فرایندهای آن توسط پست و بدون حضور فیزیکی افراد انجام می‌شود. در نتیجه تعامل ویژه‌ای بین پست و گمرک در جهان وجود دارد که حتی شکل مشاوره‌ای هم به خود می‌گیرد». به عنوان بحث آخر، احمدی اعلام کرد در دوره تجارت الکترونیک بحث تجربه مشتری مطرح است که در یک الگوی یکپارچه؛ یعنی جایی که تمام افراد نقش خود را به ‌درستی ایفا کنند و پروازها به صورت منظم انجام شوند، فرایندهای اقتصادی بهبود می‌یابند.