تکنولوژی نورالینک: ارتباط مستقیم مغز و ماشین به واقعیت تبدیل میشود
شرکت نورالینک یک شرکت تکنولوژی توسعه یافته توسط ایلان ماسک است که در سال 2016 تأسیس شده و مقر آن در سیلیکون ولی کالیفرنیا واقع شده است. هدف اصلی این شرکت توسعه و تجاری سازی تکنولوژیهای (Brain-Machine Interface) و ایجاد ارتباط مستقیم بین مغز انسان و سیستمهای رایانهای است. تکنولوژی نورالینک به توسعه انواع رابط های مغز-ماشین میپردازد، که این رابطها به انسان امکان میدهند با استفاده از سنسورها و الکترودها به مغز خود دسترسی داشته و اطلاعات را از چیپست ها دریافت کرده و به مغز ارسال کنند. اصلیترین هدف این شرکت ایجاد اتصال مستقیم بین مغز انسان و سیستمهای رایانهای، به منظور ارتقاء تواناییهای انسانی یا بهبود بهبودی در مواردی که افراد ممکن است مشکلات مغزی داشته باشند.
نورالینک تا به امروز چندین موفقیت و پیشرفت تکنولوژیک داشته است و از آنجایی که ایلان ماسک از پشتوانه مالی و تکنیکی برخوردار است، این شرکت به عنوان یکی از شرکتهای برجسته در زمینه توسعه تکنولوژیهای مغز-ماشین شناخته میشود. توسعه رابط های نورالینک از جمله چالشهای پیچیده است و از آنجایی که این تکنولوژی پتانسیلهای زیادی دارد، مسائل امنیتی و حریم خصوصی نیز مطرح میشوند و نیاز به توجه دقیق دارند.
مهمترین محصول ارائه شده توسط نورالینک تا به امروز “نوروپیکسل” میباشد که یک سیستم الکتروفیزیولوژی مغزی برای مطالعه فعالیت نورونها و شبکههای مغزی است. این سیستم به تحقیقات دقیق در زمینه نوروساینس و بررسی فعالیت مغزی کمک میکند. این شرکت به تلاش برای تجاریسازی محصولات و افزایش ارتباط بین مغز و ماشین ادامه داده و تا به امروز اطلاعات دقیقی در مورد محصولات آتی خود منتشر نکرده است.
به تفصیل توضیح میدهم که تکنولوژی نورالینک چگونه کار میکند؟
تا سال 2022، نورالینک هنوز در مراحل آزمایشی و تحقیقاتی بوده و محصولاتش به طور گسترده در دسترس عموم نبوده است. این شرکت هنوز در مراحل پیشروی و تحقیقاتی قرار دارد.
- سنسورها و الکترودها: نورالینک از سنسورها و الکترودها به عنوان وسایل اصلی برای دریافت اطلاعات از مغز استفاده میکند. این سنسورها و الکترودها میتوانند به طور مستقیم در مغز یا در نزدیکی سطح مغز قرار گیرند. آنها اطلاعات مربوط به فعالیت الکتریکی نورونها و شبکههای مغزی را ضبط میکنند.
- انتقال داده: اطلاعات جمعآوری شده توسط سنسورها و الکترودها به دستگاههای الکترونیکی خارجی منتقل میشود. این دستگاههای الکترونیکی میتوانند از طریق وایرهای خارجی یا حتی اتصالات بیسیم با سنسورها و الکترودها ارتباط برقرار کنند.
- پردازش داده: دادههای جمعآوری شده توسط سنسورها نیاز به پردازش دارند تا به شکل قابل فهمی برای مغز یا سیستمهای رایانهای ترجمه شوند. این پردازش میتواند در دستگاه خارجی یا حتی درون مغز انجام شود.
- ارتباط با سیستمهای رایانهای: اطلاعات پردازش شده به سیستمهای رایانهای منتقل میشود. این سیستمها میتوانند از هوش مصنوعی و نرمافزارهای پیشرفته برای تفسیر دادهها و ارائه پاسخهای مناسب به مغز انسان استفاده کنند. این اتصال به مغز انسان امکان انجام کارهایی مانند: کنترل دستگاههای رایانهای، تجربه واقعیت مجازی یا افزایش تواناییهای شناختی انسان را ممکن میکند.
کاربرد تکنولوژی نورالینک
نورالینک به طور تئوری میتواند برای استفادههای گوناگون مفید باشد. در زیر تعدادی از استفادههای ممکن این تکنولوژیها را برای آینده معرفی میکنم:
- بهبود سلامت مغزی: نورالینک میتواند به افرادی کمک کند که مشکلات مغزی دارند، مانند افرادی با ضایعات مغزی، اختلالات حرکتی، یا بیماریهای مغزی. با این تکنولوژیها، میتوان اطلاعات مغزی را جمعآوری کرده و به تشخیص و درمان مشکلات مغزی کمک کرد.
- کنترل دستگاههای رایانهای: از طریق اتصال مستقیم مغز به دستگاههای رایانهای، افراد میتوانند دستگاهها را با تفکر و فرمانهای ذهنی کنترل کنند. این استفاده در مواردی مانند واقعیت مجازی، بازیها، و کاربردهای نیازمند کنترل دقیق و سریع دستگاهها مفید است.
- بهبود تواناییهای شناختی: نورالینک میتواند به افزایش تواناییهای شناختی افراد کمک کند. برای مثال، از طریق تحفیز ناحیههای مغزی مرتبط با یادگیری، حافظه، و تمرکز، ممکن است تواناییهای شناختی افراد بهبود یابد.
- افزایش ارتباط با دیگران: با تکنولوژیهای مغز-ماشین، میتوان ارتباط مستقیم مغزی با سایر افراد یا سیستمهای رایانهای برقرار کرد. این اتصالات میتوانند در مواردی مانند ارسال پیامها یا اشتراک تجربیات از طریق تفکر به کار رود.
- ارتباط مغز-مغز: نورالینک به (Brain-to-Brain Communication) نیز علاقه دارد. این به معنای ارتباط مستقیم مغز انسان با مغز دیگری است، که میتواند به اشتراک گذاری افکار و تجربیات بین افراد را امکانپذیر کند.
همچنین میتوان به کاربردهای دیگری از این تکنولوژیها اشاره کرد که ممکن است در آینده ظهور کنند. این تکنولوژیها باعث ایجاد فرصتهای جدید و گسترش دامنه تعامل انسان با سیستمهای رایانهای و هوش مصنوعی میشوند. با این حال، از آنجایی که هنوز در مراحل تحقیقاتی هستند، مسائل امنیتی و حریم خصوصی نیز موضوع مورد نظر است و نیاز به بررسی دقیق این مسائل و تنظیمات حساس دارد.
پیجر میمون پینگ پونگ بازی کن
در آوریل سال 2021 کمپانی نورالینک ویدیویی منتشر کرد که به خوبی نتایج تحقیقاتش را نشان میداد. پیجر میمون 9 ساله ای است که پس از به کار گذاشته شدن یک دستگاه نورالینک در مغزش، با موفقیت با کامپیوتر بازی پینگ پونگ کند. البته در ابتدا با یک دسته جوی استیک به پیجر بازی پینگ پونگ آموزش داده شده بود و هر وقت که حرکت درستی انجام میداد، یک تکه موز به عنوان جایزه دریافت میکرد. با ادامه پیدا کردن بازی، نورالینک الگوهای الکتریکی فعالیت در مغز او را ثبت کرد و به این طریق مشخص شد کدام عصبها چه حرکاتی را کنترل میکنند. سپس جوی استیک از دستگاه خارج شد و پیجر توانست تنها به کمک ذهنش بازی را ادامه دهد و برنده شود.
صدور مجوز FDA برای مطالعه بالینی تکنولوژی نورالینک روی انسان
در اواخر ماه می سال 2023، شرکت نورالینک مجوز سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای شروع «مطالعه بالینی انسانی» را دریافت کرد. هنوز مشخص نیست آزمایشهای بالینی نورالینک روی انسان چه زمانی آغاز میشود یا اینکه محصول نهایی چه زمانی عرضه خواهد شد. این شرکت هنوز جذب داوطلب برای مطالعه بالینی را آغاز نکرده است. بخش ثبتنام بیمار در وبسایت شرکت Neuralink حاکی از این است که این شرکت ممکن است به دنبال بیماران مبتلا به انواع خاصی از بیماری های لاعلاج مانند: فلج، نابینایی، ناشنوایی باشد.
به گفته کارشناسان شرکت نورالینک شروع آزمایشهای انسانی نقطه عطف مهمی برای دریافت تاییدیه FDA جهت عرضه تراشه مغزی نورالینک است. این مطالعات امکانسنجی اولیه هستند که بر روی کمتر از 10 بیمار تست می شوند و بین 6 تا 12 ماه طول میکشند تا نتیجه گیری شود. اگر نتایج این آزمایشها مثبت باشد، نورالینک میتواند آزمایشهای وسیعتری را برای تعیین ایمنی و اثربخشی برای بیماریهای مورد نظر خود آغاز کند.
بررسی فعالیتهای ذهنی با نورالینک
مغز انسان حاوی میلیاردها عصب است که با سیگنالهای الکتریکی با همدیگر در ارتباط هستند. نورالینک بر این عقیده است که با کاشتن یک چیپ در مغز، میتواند در روند این سیگنالها دخالت و دستورات ذهنی مد نظر افراد را به صورت ارادی پیاده کند. طبق گفتههای این کمپانی، نورونهای عصبی انواع مختلفی از اطلاعات را با خود حمل میکنند که احساس و افکار متفاوت را در ذهن افراد میسازد. بنابراین منطقی است که برای نظارت و دستکاری واکنشهای نورونها، به درون مغز انسان برویم.
این تکنولوژی نخهایی را به مغز وصل میکند و بعد آن نخها به یک دستگاه عصبی به نام لینک متصل میشوند. در حقیقت وظیفه تحریک و ارسال سیگنالهای عصبی بر عهده همین لینک است. همچنین تکنولوژی نورالینک مشغول طراحی و توسعه یک رابط ماشینی برای مغز به نام BMI است. تکنولوژی BMI در حقیقت زمانی وارد عمل میشود که الکترودهای نورالینک سیگنالهای مغزی را گرفته و تبدیل به الگوریتم کرده باشند. سپس بی ام آی این الگوریتمها را تحلیل و به زبان ماشینی ترجمه میکند. به این صورت افراد میتوانند از طریق کامپیوتر و گوشی هوشمند احساسات و افکار خود را بیان کنند و بروز دهند.
مزایا و معایب نورالینک
مزایا:
- بهبود سلامت مغزی: شرکت نورالینک میتواند به تشخیص و درمان مشکلات مغزی کمک کند.
- کنترل دستگاههای رایانهای: این تکنولوژی به افراد امکان میدهد تا دستگاههای رایانهای را با تفکر و فرمانهای ذهنی کنترل کنند.
- بهبود تواناییهای شناختی: تحفیز ناحیههای مغزی مرتبط با یادگیری، حافظه، و تمرکز ممکن است تواناییهای شناختی افراد را بهبود بخشد.
- ارتباط مستقیم مغز-ماشین: این تکنولوژی به توسعه ارتباط مستقیم مغز-ماشین کمک میکند که میتواند در مواردی مانند ارسال پیامها از طریق تفکر به کار رود.
- ارتباط مغز-مغز: امکان ارتباط مستقیم مغزی با مغز دیگری نیز در آینده ممکن است به اشتراک گذاری افکار و تجربیات بین افراد را امکانپذیر کند.
معایب:
- حریم خصوصی و امنیت: استفاده از تکنولوژیهای مغز-ماشین به معضلات حریم خصوصی و امنیت دادهها منجر میشود.
- پیچیدگی فنی: توسعه و استفاده از این تکنولوژیها پیچیدگیهای فنی دارد و نیاز به تخصص در زمینههای مختلفی مانند علوم عصبی، رایانش، و امنیت دارد.
- تنظیمات قانونی: نیاز به تنظیمات قانونی و مقررات دقیق برای استفاده از این تکنولوژیها و تضمین حقوق و حریم خصوصی افراد ضرور است.
- توجه به جنسیت: بعضی از تکنولوژیهای مغز-ماشین ممکن است برای افرادی با جنسیت مخصوص مناسب نباشند و توجه به این مسئله نیاز دارد.
نتیجه گیری
توسعه و استفاده از تکنولوژیها میتواند به مجموعهای از نگرانیها و مسائل اخلاقی منجر شود. در زیر برخی از نگرانیهای مهم مرتبط با این نوع تکنولوژیها آورده شده است:
- حریم خصوصی: استفاده از تکنولوژیهای مغز-ماشین ممکن است به تخریب حریم خصوصی افراد منجر شود. اطلاعات مغزی حساس به صورت دقیق ضبط میشود و در صورت نفوذ و دسترسی غیرمجاز، حریم خصوصی افراد تهدید میشود.
- امنیت داده: اطلاعات حساس مغزی نیاز به حفاظت و امنیت دارند. حملات سایبری و دسترسی غیرمجاز به این اطلاعات میتواند به مشکلات امنیتی و تبلیغات تجاری منجر شود.
- تاثیر بر حقوق بشر: تکنولوژیهای مغز-ماشین میتوانند به سوالات مربوط به حقوق بشر منجر شوند.
- کنترل ذهنی: توانایی کنترل دستگاهها با تفکر و فرمانهای ذهنی میتواند به تجاوز به حریم شخصی و کنترل ذهنی افراد منجر شود.
- توانایی افراد ضعیف و آسیبپذیر: تکنولوژیهای مغز-ماشین ممکن است به افرادی که در معرض مشکلات مغزی هستند یا در موقعیتهای ضعیف و آسیبپذیر قرار دارند، صدمه بزنند.
- نگرانیهای اخلاقی: تغییر در تواناییهای شناختی انسان و مسائل اخلاقی مرتبط با این تغییرات، از جمله تغییر در هویت فردی، معنویت، و تواناییهای انسانی، موجب نگرانیهای اخلاقی میشود.
- نفوذ دولتی و نظامی: تکنولوژیهای مغز-ماشین ممکن است به نفوذ دولتی و نظامی منجر شود، که میتواند به تعقیب و پیگیری غیرقانونی افراد یا جاسوسی در حقوق بشر منجر شود.
- تفکیک نژادی و جنسیتی: استفاده نادرست از این تکنولوژیها میتواند به تفکیک نژادی یا جنسیتی و تمییز علیه افراد منجر شود.
از آنجایی که تکنولوژیها هنوز در مراحل تحقیقاتی و توسعه قرار دارند، نیاز به توجه و نظارت دقیق در زمینه مسائل اخلاقی و حقوقی دارند. برای اجتناب از تبلیغات تجاری و تخریب حریم خصوصی، تنظیمات و قوانین دقیقی باید برای استفاده از این تکنولوژیها اعمال شوند.