مفهوم طراحی تجربه کاربری معمولا در دنیای تکنولوژی استفاده می‌شود و در حوزه‌هایی مانند: موبایل‌های هوشمند، کامپیوترها، نرم افزار و وبسایت‌ها کاربرد دارد. به همین دلیل UX نه تنها یک حوزه جدید محسوب می‌شود بلکه می‌تواند بسیار متغییر هم ظاهر شود. پیشرفت تکنولوژی سبب می‌شود طراحی تجربه هم دگرگون شود، راه‌های تازه برای تعامل به دست میاید و سلیقه کاربران هم تغییر می‌کند. همه می‌دانند که مشتریان امروزی می‌خواهند به شکلی سریع و آسان نیازهای خود را برطرف کنند. در واقع به همین دلیل است طراحی تجربه کاربری از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. UX می‌تواند بهبود قابل توجهی در تعامل کاربران با محصولات و خدمات فراهم کند و باعث افزایش رضایت و وفاداری کاربران و مشتریان شود. در نهایت، بهبود تجربه کاربری می‌تواند تاثیر مثبتی بر موفقیت و رشد تجاری یک سازمان داشته باشد.
تعرفی کلی از طراحی تجربه کاربری
طراحی تجربه کاربری یا به اختصار UX Design به فرایند طراحی و بهبود تجربه کاربران در تعامل با محصولات و خدمات دیجیتال و غیر دیجیتال اشاره دارد. هدف اصلی طراحی تجربه کاربری، ایجاد تجربه‌ای مثبت، مفید و معنادار برای کاربران است. طراحان تجربه کاربری در طول فرایند خود، به شناخت کاربران، نیازها، هدف‌ها و خواسته‌های آن‌ها می‌پردازند. آن‌ها با استفاده از تکنیک‌ها و ابزارهای متنوعی مانند: تحقیقات کاربری، آزمون‌های کاربری، ساخت نمونه‌های اولیه و فرایند تعاملی طراحی (Iterative Design)، سعی در ایجاد تجربه‌های بهینه و کاربر پسند دارند.
عوامل مختلفی از جمله طراحی رابط کاربری (UI Design)، ساختار اطلاعاتی، نظم و قابلیت دسترسی به اطلاعات، سرعت بارگذاری و استفاده آسان از محصول، فرایند ارتباط با کاربر، طراحی آیکون‌ها و نمادها، ترتیب المان‌ها و جریان کاربری (User Flow)، استفاده از رنگ‌ها و ترکیبات آن‌ها، نوع و اندازه قلم‌ها و فونت‌ها و موارد دیگر در طراحی تجربه کاربری مورد توجه قرار می‌گیرند.
وظایف طراحان UX
فردی که در حوزه UX فعال است، آنالیز و منطق را به پروسه طراحی اضافه می‌کند و سعی دارد تا ساختارها و مسیرهای منطقی را برای کاربران ایجاد کند. برای اینکه کاربران بهترین تجربه را از یک محصول داشته باشند، متخصصین UX سعی می‌کنند نیاز آن‌ها را به طور دقیق بشناسند و بهترین پاسخ را برای حل مشکلات بیابند. تفاوتی ندارد که محصول نهایی، یک سایت، نرم افزار و یا یک وسیله فیزیکی باشد، در اصل چیزی که اهمیت دارد رضایت مشتری و یا مخاطب می‌باشد. همچنین یک طراح UX می‌داند که موفقیت او در کارش برابر است با خلق بهترین تجربه برای کاربران. به صورت خلاصه وظایف یک طراح تجربه کاربری عبارتند از: تدوین استراتژی، تحقیقات کاربر، معماری اطلاعات، آنالیز اطلاعات، آزمایش نمونه اولیه.
اهمیت تجربه کاربری
همه مشاغل برای اینکه در میدان رقابت باقی بمانند باید یک وب سایت داشته باشند. زمانی که یک کسب و کار تجاری دارای وب سایت است، تجربه کاربر در وب سایت نقش مهمی در جذب و حفظ مشتری خواهد داشت. برای بدست اوردن مشتریان تنها یک فرصت وجود دارد پس بهتر است از ان استفاده کنید. بیشتر بازدیدکنندگان ظرف چند ثانیه تصمیم می‌گیرند که در سایت شما بمانند یا دکمه برگشت را زده و به دنبال چیز بهتری بروند. هدف اصلی طراحی تجربه کاربری، ایجاد تجربه‌ای مثبت و مفید برای کاربران است که در نتیجه افراد به راحتی و با لذت بیشتری از محصول استفاده کنند.
چرا به طراحان UX نیاز داریم؟
درک و احساسات کاربران تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. زیرا آن‌ها تجربه متفاوتی در استفاده از یک محصول دارند. برای مثال ممکن است فردی پس از نصب یک اپلیکیشن و کار کردن با آن بسیار راضی باشد در حالی که شاید شخص دیگری حتی نتواند آن برنامه را نصب و راه اندازی کند. قطعا تجربه هر کدام از این افراد بسیار باهم متفاوت است. در همین مواقع برای بهبود UX به طراحان تجربه کاربری نیاز داریم.
مراحل طراحی تجربه کاربر
طراحی تجربه کاربری شامل مجموعه‌ای از فرآیندها و فعالیت‌ها است که در طول آن، نیازها، اهداف و انتظارات کاربران شناسایی می‌شوند و بر اساس آن‌ها، راهکارهایی طراحی و اجرا می‌شود.
- تحلیل و فهم مشتری: در این مرحله، نیازها و اهداف کاربران اصلی شناسایی می‌شود. این شامل مصاحبه با کاربران، تحلیل رقابت، مطالعات بازار و ارزیابی تحقیقات پیشین می‌شود.
- طراحی نقشه سایت: در این مرحله، ساختار کلی محصول به صورت سایت نقشه تعیین می‌شود. این کمک می‌کند تا کلیت صفحات و ارتباطات بین آن‌ها به خوبی مشخص شود.
- طراحی فریمور: در این مرحله، صفحات مختلف و عناصر موجود در آن‌ها به صورت ساده و بدون جزئیات طراحی می‌شوند. این مرحله به طراحان و تیم‌های توسعه کمک می‌کند تا به صورت سریع ایده‌ها و ساختار کلی را مورد ارزیابی قرار دهند.
- طراحی مفهومی (Visual Design): در این مرحله، طرح بصری و ظاهری محصول تعیین می‌شود. این شامل انتخاب رنگ‌ها، فونت‌ها، آیکون‌ها و تصاویر است.
- پیاده سازی و توسعه: در این مرحله، طرح‌ها به واقعیت تبدیل می‌شوند و عناصر مختلف طراحی به صورت کد نوشته می‌شوند.
- آزمون و ارزیابی: در این مرحله، محصول نهایی برای بررسی و ارزیابی با کاربران واقعی استفاده می‌شود. نتایج این ارزیابی‌ها می‌تواند به بهبودهای لازم در طراحی منجر شود.
طراحی تجربه کاربری به عنوان یک فرآیند پیچیده و پویا، نیازمند همکاری و تعامل بین طراحان، برنامه نویسان و کاربران است. هدف اصلی این فرآیند، ایجاد تجربه‌ای کاربر پسند و مفید برای کاربران است تا ارتباطی موثر و قوی بین کاربران و محصول/سرویس برقرار شود.
تاثیر تجربه کاربری بر سئو سایت
سایتهایی که از UX با کیفیت بسیار بالایی برخوردارند شانس بیشتری در کسب رتبه بهتر در گوگل دارند. زیرا یکی از مهم‌ترین فاکتورهای بسیار مهم رتبه بندی در گوگل، تجربه، رفتار و عکس العمل کاربر نسبت به سایت است. پس تجربه طراحی خوب باعث می‌شود که کاربر به دلیل تعامل خوب و با رضایت، به مشتری همیشگی شما تبدیل شود و همیشه از تعامل با سایت شما لذت ببرد.
نتیجه گیری
UX یا طراحی تجربه کاربری بر تجربه نهایی کاربر متمرکز است و عناصری مانند: ادراک احساسات و واکنش‌های ذهنی را مد نظر قرار می‌دهد تا بتوان بهینه‌ترین محصول سیستم یا سرویس را ساخت. UX یک کار تخصصی، علمی و پیچیده است که با تجربیات، احساسات و فرهنگ مردم و سایر جنبه‌ها سر و کار دارند. هدف نهایی تجربه کاربری افزایش رضایت کاربران نسبت به محصولاتی است که آن‌ها را تهیه و حداقل یکبار از آن‌ها استفاده کرده‌اند. تجربه کاربری آمده است تا کارایی، سادگی، دسترسی و جنبه‌های سایر محصولات را بهبود بخشد.
