در دهه‌های اخیر تحول دیجیتال به یکی از پدیده‌های چشمگیر و فراگیر در جوامع جهانی تبدیل شده است. این تحول، با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، منجر به تغییرات ژرفی در تمامی زوایای زندگی انسان‌ها و نحوه‌ی تعاملات آن‌ها با جهان پیرامون شده است. از تجربه‌ی روزمره تا تجارت بین‌المللی، از آموزش و پژوهش تا بهداشت و درمان، تحول دیجیتال آثاری قابل توجه بر جوانب مختلف جامعه داشته و به عنوان یک عامل محوری در تحولات اجتماعی و اقتصادی نقش آفرینی کرده است.
تعریف تحول دیجیتال
تحول دیجیتال در هر سازمان و کسب‌وکار می‌تواند به شکل منحصر به فردی اتفاق بیافتد و به تعداد زیادی عوامل و تغییرات بستگی دارد. اما تعریفی کلی و جامع که تا حدی اصول و اهداف Digital transformation را پوشش دهد، می‌تواند به درک بهتر از این پدیده کمک کند. تغییرات فرهنگی، سازمانی و عملیاتی در عصر دیجیتال به همراه ادغام هوشمندانه فناوری‌ها، فرایندها و شایستگی‌های دیجیتال این تعریف را به یک مفهوم گسترده تبدیل می‌کند.
این عوامل می‌توانند شامل مواردی مانند: تغییرات در فرآیندهای کسب و کارها، اصلاح فرهنگ سازمانی برای تطابق با تکنولوژی‌های جدید، بهره گیری از داده‌ها و تحلیلات برای تصمیم گیری بهتر، ایجاد تجربه کاربری بهتر و بیشتر. همچنین این تغییرات ممکن است به ایجاد محصولات و خدمات جدید، بهبود ارتباط با مشتریان و ایجاد ارزش افزوده برای آن‌ها منجر شود.
تاثیر هوش مصنوعی بر تحول دیجیتال
در انقلاب چهارم صنعتی، فناوری هوش مصنوعی یا AI نقش اساسی و حیاتی را ایفا می‌کند. تا چند سال پیش، هنگام شنیدن این اصطلاح، انسان‌ها به کتاب‌ها و فیلم‌های علمی-تخیلی فکر می‌کردند. اما اکنون تحول دیجیتال و پس از آن توسعه هوش مصنوعی به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد. که تصمیم گیری‌های دقیق‌تری را بر اساس داده‌های کامپیوتری انجام دهند و حتی بخشی از تصمیم گیری را به کامپیوترها واگذار کنند.
Digital transformation مهارت‌های فردی را توسعه داده و به کمال رسانده است، اما تصمیم گیری هنوز توسط انسان انجام می‌شود و اجرای آن به عهده ماشین‌ها قرار دارد. از طرف دیگر، ماشین‌ها قادر به تولید حجم زیادی از داده‌ها هستند که جمع‌آوری و تحلیل این داده‌ها به عهده انسان است. با توسعه مهارت‌های کار با ماشین‌ها و یادگیری ماشینی، تحلیل داده‌ها از انسان به ماشین منتقل می‌شود و این تحول دیجیتال باعث رشد و تکامل مهارت‌های انسانی در صنایع می‌شود.
هوش مصنوعی شاه کلید تحول دیجیتال
هوش مصنوعی به عنوان شاه کلید Digital transformation، نقش اساسی را بازی می‌کند. این فناوری قادر است در زمان‌های مختلف نقش مهمی را ایفا کند. با صرفه جویی در زمان، بهره‌وری افزایش می‌یابد، کیفیت تولید بهبود می‌یابد و هزینه‌ها کاهش می‌یابد. هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلفی از جمله لجستیک، تولید، مدیریت هزینه‌ها، خدمات پس از فروش و فرآیند سفارش گیری، قابل استفاده است.
به عنوان مثال خدمات پس از فروش می‌توانند از طریق چت‌بات‌های طراحی شده با مشتریان ارتباط برقرار کنند. و ماشین‌ها می‌توانند فرآیندهای تکراری را با بهره‌وری بیشتر و به صورت سریع‌تر انجام دهند. همچنین هوش مصنوعی می‌تواند در تحلیل داده‌ها نقش مهمی ایفا کند و به انسان‌ها کمک کند تا تصمیم‌های بهتری بگیرند. در نهایت، هوش مصنوعی به عنوان کلیدی مهم در دیجیتالی شدن و انقلاب چهارم صنعتی نقش اصلی را ایفا می‌کند و به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا بهره‌وری و کارایی خود را بهبود دهند و تصمیمات بهتری را بر اساس داده‌های دقیق‌تری بگیرند.
برخی از دلایلی که تحول دیجیتال برای کسب‌وکارها ضروری شده است
- رقابت: در محیط کسب و کارهای امروزی، تکنولوژی‌های دیجیتال به سرعت تغییر می‌کنند و کسب‌وکارهایی که با این تغییرات همگام نشوند، ممکن است در رقابت با سایر رقبا عقب افتند.
- افزایش ارتباط با مشتریان: با استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتال می‌توان ارتباط بهتری با مشتریان برقرار کرده، خدمات بهتری ارائه داده و نیازها و ترجیحات آن‌ها را بهتر درک کرد.
- بهبود فرآیندهای کسب‌وکارها: دیجیتالی شدن می‌تواند فرایندهای کسب و کارها را بهبود داده و از جمله زمان و هزینه‌های مرتبط با آن‌ها را کاهش دهد.
- دسترسی به داده‌ها و اطلاعات: تجمیع و تحلیل داده‌ها از فرآیندهای کسب و کارها مختلف می‌تواند به تصمیم گیری بهتر و استراتژی پذیری دقیق‌تر کمک کند.
- تجربه کاربری بهتر: استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتال می‌تواند تجربه کاربری را بهبود داده و مشتریان را جذب و نگه‌دارد.
نقش موثر تحولات دیجیتال در کسب و کارها
به دلیل نقش موثری که دیجیتالی شدن فرایندها و استراتژی‌های یک سازمان می‌تواند روی رشد آن مجموعه داشته باشد، بحث Digital transformation به یک مزیت رقابتی در بازار تبدیل شده است. و عموما آن دسته از کسب‌وکارها یا سازمان‌هایی که بتوانند عملکرد بهتری را در این زمینه داشته باشند، شانس بیشتری برای رسیدن به موفقیت و سبقت از رقبا خواهند داشت. البته به خاطر داشته باشید که دگردیسی دیجیتال لزوما یک هدف مشخص در قالب یک محصول یا خدمت نیست. که یک سازمان بتواند به آن دست پیدا کند، بلکه یک فرایند بلند مدت است که در طول زمان شکل می‌گیرد و کلیت عملکرد یک سازمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
خروجی‌های متنوعی تحولات دیجیتال
- ایجاد پلتفرم‌ها و نرم‌افزارهای دیجیتال برای مدیریت کسب و کار، انجام فرآیندها و تعامل با مشتریان.
- بهبود فرآیندهای عملیاتی و افزایش بهره‌وری.
- ایجاد تجربه کاربری بهتر در وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و خدمات دیجیتال.
- تحلیل داده‌ها و بهره گیری از هوش مصنوعی و تحلیلات پیشرفته برای تصمیم گیری بهتر.
- ارتقاء امنیت دیجیتال و مدیریت ریسک‌های سایبری.
- توسعه استراتژی‌های بازاریابی و فروش آنلاین.
با توجه به اهمیت Digital transformation، کسب و کارها باید به مرور دانش و توانایی‌های مورد نیاز را برای اجرای موفق این تغییرات به دست آورند و برنامه‌ریزی مناسبی برای اجرای موفق این تحول‌ها داشته باشند.
تحول دیجیتال و انقلاب صنعتی چهارم
پیشرفت فناوری به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا فرآیندها و جریان‌های کاری خود را به کامپیوترها واگذار کنند. اگرچه این جمله ممکن است در نگاه اول کمی غیر واقعی به نظر برسد، اما جهان ما توسط بیت‌ها و بایت‌ها تسخیر شده است. رشد فناوری به گونه‌ای تغییرات گسترده‌ای در صنایع ایجاد کرده که منجر به بروز انقلاب چهارم صنعتی شده است. انقلاب چهارم صنعتی ارتباط نزدیکی با علوم طبیعی، مهندسی، ارتباطات، داده‌ها و خودکارسازی فرآیندها دارد.
امروزه، فرآیندهای پیچیده تولیدی به طور کامل با استفاده از فناوری‌های جدید همگام شده‌اند. به عنوان مثال ماشین آلات در خطوط تولید به صورت خودکار عمل کرده و به شکل سنسوری عمل می‌کنند، به عبارت دیگر، هوشمند شده‌اند. انقلاب صنعتی در نسخه چهارم خود، تاکید بر ارتباط افراد، اشیا و سیستم‌ها با یکدیگر دارد. جهان مجازی به دنیای واقعی ما تبدیل شده است و به طور جدی وارد چرخه عمر محصولات و خدمات شده است. هدف نهایی این انقلاب نیز بهینه سازی قیمت‌ها و مصرف مواد اولیه است.
نتیجه گیری
تحول دیجیتال یا دیجیتالی شدن به واقع تغییرات و تحولاتی است که به منظور بهبود و بهینه‌سازی فرایندهای کسب و کارها با استفاده از فناوری‌های دیجیتال انجام می‌شود. این تغییرات شامل بهبود عملکرد، افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها، افزایش ارتباط با مشتریان و بهبود تجربه کاربری می‌شود. در دنیای امروز، Digital transformation به عنوان یک ضرورت برای بقاء و رشد کسب‌وکارها در محیط رقابتی و پویا شناخته می‌شود. از کسب‌وکارهای کوچک تا بزرگ، تحول دیجیتال می‌تواند اثرات قابل توجهی را در عملکرد و سودآوری به همراه داشته باشد.
