شبکه بیتکوین به عنوان اولین و پرکاربردترین ارز دیجیتال همیشه با مشکلاتی از جمله محدودیت‌های مقیاسپذیری و کارایی مواجه بوده است. یکی از بزرگترین چالش‌های فنی بیت کوین، مقیاس پذیری آن است. برای اینکه بیت کوین به عنوان یک وسیله تراکنش موثر عمل کند باید این قابلیت را داشته باشد که حجم قابل توجهی از تراکنشها را با سرعت بالا انجام دهد. اما اینطور نیست! شبکه بیت کوین تعداد نسبتا کمی از تراکنش ها را پردازش می‌کند.
با استفاده بیشتر از بیت کوین، شبکه شلوغ می‌شود و زمان تراکنش ها و کارمزدها افزایش می‌یابد. اینجاست که باید به شبکه لایتنینگ وارد شوید. لایتنینگ شبکه‌ای از کانال‌های پرداخت است که امکان تراکنش‌های فوری و کم هزینه بیت کوین را فراهم می‌کند. در این شبکه کاربران می‌توانند بیت کوین را بدون انتظار برای تایید در بلاکچین ارسال و دریافت کنند. این بدان معناست که تراکنشها را می‌توان به جای چند دقیقه یا چند ساعت، تنها در عرض چند ثانیه انجام داد. در این مقاله با شبکه لایتنینگ بیشتر آشنا می‌شوید.
شبکه لایتنینگ چیست؟
شبکه Lightning یک فناوری جهت ارتقاء قابلیتها و مقیاسپذیری شبکه بیتکوین است. بیتکوین به عنوان یک شبکه بلاکچین، تراکنشها را با استفاده از بلوک‌هایی از اطلاعات ثبت می‌کند. که این بلوک‌ها به صورت پیوسته به یکدیگر متصل میشوند. با این حال، فرآیند تایید تراکنشها و رسیدگی به آن‌ها در بیتکوین به دلیل محدودیت‌های معماری این پلتفرم ممکن است زمان‌بر و هزینه‌بر باشد. لایتنینگ به منظور حل این مشکلات ایجاد شده است.
این فناوری به شبکه بیتکوین یک لایه دوم اضافه می‌کند. و به کاربران اجازه می‌دهد تراکنش‌های خود را خارج از زنجیره‌ی اصلی بیتکوین انجام داده و فقط نتیجه‌ی نهایی را به زنجیره‌ی اصلی اعلام کنند. این کار باعث می‌شود تا تراکنشها با سرعت بیشتری انجام شوند و هزینه‌های کمتری به همراه داشته باشند. در واقع، شبکه لایتنینگ به عنوان کانال‌های پرداخت فعالیت می‌کند و کاربران می‌توانند تراکنش‌های خود را به صورت آفلاین و خارج از زنجیره‌ی اصلی بیتکوین انجام دهند. در نهایت، نتیجه نهایی تمام تراکنشها به بلاکچین بیتکوین گزارش می‌شود. به همین ترتیب، این شبکه بهبود‌های قابل توجهی در فرایند مقیاس پذیری و سرعت تراکنش‌های بیت کوین ایجاد می‌کند.
نحوه کار شبکه لایتنینگ
این شبکه به منظور افزایش تعداد تراکنش‌های بلاکچین بیتکوین و کاهش هزینه‌های آن در این پلتفرم طراحی شده است. این پروتکل به صورت کانال‌های پرداخت آف‌چین که به عنوان کانال‌های پرداخت دو طرفه نیز شناخته میشوند، امکان انجام تراکنش‌های بیتکوین را فراهم می‌کند. این کانال‌ها جدا از بلاکچین اصلی کار می‌کنند و تراکنشها بدون نیاز به هیچگونه تاییدی در این پلتفرم انجام میشوند. در ادامه مراحل اصلی نحوه کار شبکه Lightning را مشاهده می‌کنید.
باز کردن کانال
افراد برای انجام تراکنش‌های بیتکوین، یک کانال پرداخت ایجاد می‌کنند. برای این کار، آن‌ها مقداری بیتکوین را به یک multisig واریز می‌کنند. این مرحله تنها به یک تراکنش روی بلاکچین نیاز دارد.
انجام تراکنشها
پس از ایجاد کانال، افراد می‌توانند تراکنشها را به صورت نامحدود انجام دهند. این تراکنشها خارج از بلاکچین اصلی انجام میشوند و تنها در صورت تخلف یا اختلاف نظر نیاز به تایید بلاکچین خواهند داشت.
بستن کانال
هر یک از دو طرف در هر زمان که بخواهد می‌تواند کانال را ببندد و تراکنش‌های نهایی را به بلاکچین ارسال کند. این تراکنش نهایی شامل تمام تراکنش‌های انجام شده در کانال است. و به معنی تقسیم دارایی‌ها بر اساس آخرین موقعیت تراکنش‌هاست.
مزایای شبکه لایتنینگ
همانطور که اشاره کردیم، این شبکه به وسیله‌ی اجرای تراکنشها خارج از بلاکچین اصلی بیتکوین کار می‌کند که این امر مزایای زیر را به همراه دارد. تراکنش‌های شبکه بیتکوین به دلیل نیاز به تاییدهای زمان‌بر در بلاکچین با سرعت انجام میشوند. به بیانی دیگر، با استفاده از این شبکه، تراکنشها فوری و بدون نیاز به تایید بلاکچین انجام میشوند. با انجام تراکنشها به صورت off chain هزینه‌های مرتبط با کارمزدهای بلاکچین کاهش می‌یابد. لایتنینگ امکان انجام تعداد زیادی تراکنش را به صورت همزمان در شبکه بیتکوین فراهم می‌کند، بدون اینکه بلاکچین با مشکلات مقیاس پذیری مواجه شود. تراکنش‌های انجام شده در پلتفرم لایتنینگ به صورت آف‌چین و بدون نیاز به انتشار عمومی در بلاکچین صورت می‌پذیرند که این امر حریم خصوصی کاربران را حفظ می‌کند.
لایتنینگ امکان انجام معاملات کوچک را فراهم می‌کند و کاربران می‌توانند حجم کوچکی از بیتکوین را بدون صرف هزینه‌های زیاد منتقل کنند. این شبکه از کانال‌های پرداخت برای انجام تراکنشها استفاده می‌کنند که به کاربران امکان انجام تراکنش‌های متعدد، بدون نیاز به تایید بلاکچین را ارائه می‌دهد. به طور کلی، این موارد بهبود‌های اساسی ایجاد شده توسط لایتنینگ را نشان می‌دهند. باید توجه داشت که ما همچنان نیاز به تحقیق و ارزیابی دقیق داریم تا به وضوح اثرات مثبت و منفی این پروتکل در طول زمان بررسی شود.
لایتنینگ با چه چالشهایی مواجه است؟
این شبکه سرعت اجرای تراکنش‌های بلاکچین بیتکوین را افزایش می‌دهد، اما همچنین با چالشهایی نیز مواجه است. برخی از چالش‌های مهم مرتبط با شبکه لایتنینگ عبارتند از:
مسائل امنیتی و حریم خصوصی
این شبکه از کانال‌های پرداخت کوتاه مدت برای انجام تراکنشها استفاده می‌کند. این کانال‌ها به دلایل امنیتی و حفظ حریم خصوصی بسیار حائز اهمیت‌اند. به عنوان مثال، اگر یک کانال مختلف به طور ناخواسته اطلاعات تراکنش را دریافت کند، ممکن است حریم خصوصی کاربران را به خطر بیندازد.
پایداری کانال‌ها
از آنجا که کانال‌های پرداخت پلتفرم لایتنینگ توسط کاربران ایجاد میشوند، پایداری این کانال‌ها می‌تواند بسیار چالش انگیز باشد. اگر کسی تصمیم به بستن یک کانال بگیرد یا مشکلات فنی ایجاد شود. ممکن است تراکنش‌های مرتبط با آن کانال به خطر بیافتند.
مقیاسپذیری شبکه
هر چند شبکه لایتنینگ بسیار مقیاس‌پذیر است، به جزئیات فنی برای جلوگیری از مشکلات مقیاس پذیری در آینده نیاز دارد. افزایش تعداد کاربران و کانال‌های پرداخت می‌تواند به مشکلات مقیاس پذیری و کندی در شبکه منجر شود.
هماهنگی نرم افزارها
اکوسیستم لایتنینگ از نرم افزارها و دستگاه‌های مختلفی تشکیل شده است که باید با یکدیگر هماهنگ شوند. هماهنگی ناهموار می‌تواند تجربه کاربران را تحت تاثیر قرار دهد و در توسعه این فناوری اختلال ایجاد کند.
هزینه‌های مختصات تراکنش
هرچند تراکنش‌های لایتنینگ کم هزینه‌تر از تراکنش‌های بیت کوین هستند. اما هزینه‌های ایجاد کانال و بستن کانال پرداخت به عنوان هزینه‌های ابتدایی برای کاربران مطرح شوند.
آموزش کاربران
استفاده از تکنولوژی لایتنینگ نیازمند دانش فنی است و آگاهی کافی درباره نحوه استفاده از کانال‌های پرداخت و مسائل امنیتی مرتبط با آن برای کاربران بسیار ضروری می‌باشد. شبکه لایتنینگ با وجود توانایی‌های خود در بهبود مشکلات مقیاس پذیری و افزایش سرعت تراکنش بیتکوین، هنوز به توسعه‌ی بیشتری برای رفع چالش‌های مذکور نیاز دارد.
نتیجه گیری
شبکه لایتنینگ با ایجاد کانال‌های واسطه و انجام تراکنشها خارج از شبکه بلاکچین، بهبود‌های قابل توجهی در مقیاس پذیری، سرعت و هزینه در تراکنش‌های بیتکوین ایجاد کرده است. با توجه به پیشرفت‌ها و چالش‌های موجود، این پروتکل به عنوان یک قدم مهم در جهت بهبود عملکرد شبکه‌های بلاکچین مورد توجه قرار گرفته است.
