در حالی که تاثیر تکنولوژی بر زندگی بشر، شامل تاثیرات مثبت نیز بوده است، شواهدی مبنی بر اثرات منفی فناوری و تکنولوژی و استفاده بیش از حد از آن نیز وجود دارد. رسانه‌های اجتماعی و دستگاه‌های تلفن همراه ممکن است منجر به مشکلات روحی و جسمی مانند: خستگی چشم و مشکل در تمرکز شوند. همچنین احتمال دارد منجر به بیماری‌های جدی‌تری مانند افسردگی شوند. در این مقاله با تاثیر تکنولوژی بر زندگی و سلامت روانی و جسمی و همچنین نحوه ایجاد عادات سالم و جلوگیری از استفاده بیش از حد آن آشنا می‌شوید.
تاثیر تکنولوژی بر زندگی و سلامت روانی
استفاده بیش از حد یا وابستگی به فناوری ممکن است اثرات روانی نامطلوبی داشته باشد، که در ادامه به معرفی برخی از این تاثیرات میپردازیم.
انزوا
رسانه‌های اجتماعی برای گرد هم آوردن افراد طراحی شده‌اند، اما ممکن است در برخی موارد اثر معکوس داشته باشند.
یک مطالعه در سال 2017 در جوانان 19 تا 32 ساله نشان داد افرادی که بیشتر از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، بیش از سه برابر از افرادی که اغلب از رسانه‌های اجتماعی استفاده نمی‌کنند احساس انزوای اجتماعی می‌کنند.
یافتن راه‌هایی برای کاهش استفاده از رسانه‌های اجتماعی، مانند تعیین محدودیت‌های زمانی برای برنامه‌های اجتماعی، ممکن است به کاهش احساس انزوا در برخی افراد کمک کند.
افسردگی و اضطراب
با یک بررسی سیستماتیک در سال 2016 در مورد ارتباط بین شبکه‌های اجتماعی و مسائل مربوط به سلامت روان مانند: افسردگی و اضطراب نتایجی بدست آمد.
به نظر می‌رسد افرادی که تعاملات مثبت و حمایت اجتماعی بیشتری در این پلتفرم‌ها داشتند، سطوح پایین‌تری از افسردگی و اضطراب را تجربه می‌کردند.
با این حال، عکس آن نیز صادق بود. افرادی که تعاملات اجتماعی منفی بیشتری داشتند و بیشتر مستعد مقایسه اجتماعی بودند، سطوح بالاتری از افسردگی و اضطراب را تجربه کردند.
بنابراین، با اینکه به نظر می‌رسد ارتباطی بین رسانه‌های اجتماعی و سلامت روان وجود دارد، یک عامل تعیین کننده مهم، انواع تعاملاتی است که افراد در این پلتفرم‌ها دارند.
تاثیر تکنولوژی بر زندگی و سلامت جسمانی
استفاده از فناوری ممکن است خطر مشکلات فیزیکی را نیز افزایش دهد. که در ادامه به چند نمونه از این تاثیرات میپردازیم.
خستگی چشم
تبلت‌ها، تلفن‌های هوشمند و رایانه‌ها می‌توانند توجه افراد را برای مدت طولانی به خود جلب کنند. و این منجر به خستگی چشم می‌شود. علائم خستگی چشم میتواند شامل تاری دید و خشکی چشم باشد.
خستگی چشم همچنین ممکن است منجر به درد در سایر نواحی بدن مانند سر، گردن یا شانه‌ها شود. چندین عامل تکنولوژیکی که منجر به خستگی چشم می‌شود، عبارت است از:
- زمان طولانی نگاه کردن به صفحه نمایش
- روشنایی صفحه نمایش
- مشاهده از فاصله خیلی نزدیک یا خیلی دور
- وضعیت نشستن نامناسب
- مشکلات بینایی
دوری منظم از صفحه نمایش ممکن است احتمال خستگی چشم را کاهش دهد. هر فردی که این علائم را احساس می‌کند باید برای معاینه به اپتومتریست مراجعه کند.
موارد نام برده شده یکی از موارد تاثیر تکنولوژی بر زندگی انسان است.
قانون 20-20-20 برای مشاهده دیجیتال
برای استفاده از این قانون، پس از هر 20 دقیقه تماشای صفحه نمایش، 20 ثانیه استراحت کنید و به چیزی در فاصله حداقل 20 فوتی نگاه کنید. انجام این کار ممکن است به کاهش فشار روی چشم‌ها کمک کند.
وضعیت بدنی نامناسب
نحوه استفاده بسیاری از افراد از دستگاه‌های تلفن همراه و رایانه نیز عاملی مهم در دردهای بدنی است. و با گذشت زمان، تبدیل به مشکلات اسکلتی عضلانی می‌شود.
اگر فرد به جلو خم شده و به صفحه نمایش نگاه کند. فشار غیرضروری بر گردن و ستون فقرات وارد خواهد شد.
یک مطالعه 5 ساله در مجله Applied Ergonomics ارتباطی بین کار کردن با تلفن همراه و گردن درد یا کمردرد نشان داد.
یک مطالعه در سال 2018 در مجله European Spine نشان داد که وضعیت گردن هنگام ارسال پیامک هیچ تفاوتی در علائمی مانند گردن درد ندارد.
البته ممکن است عوامل دیگری مانند سن و سطح فعالیت نیز بر گردن درد تأثیر بگذارند.
اصلاح وضعیت بدن در حین استفاده از رایانه یا تلفن همراه به بهبود کلی وضعیت بدن و برطرف شدن درد در ناحیه مرکزی، گردن و پشت کمک خواهد کرد.
به عنوان مثال، اگر فردی در حین کار متوجه شود که ساعت‌ها در همان حالت نشسته است، مانند نشستن پشت میز و وضعیت خود را تغییر دهد، به کاهش فشار روی بدن خود کمک کرده است.
علاوه بر این، استراحت‌های کوتاه، مانند پیاده‌روی، ممکن است به شل نگه داشتن عضلات و جلوگیری از تنش و وضعیت نادرست کمک کند.
مشکلات خواب
تاثیر تکنولوژی بر زندگی از زاویه منفی آن مشکلات خواب نیز هست. این تأثیر مربوط به این است که نور آبی، مانند نور تلفن‌های همراه، کتابخوان‌های الکترونیکی و رایانه‌ها، مغز را تحریک می‌کند.
به گونه‌ای که حتی نور آبی برای برهم زدن ریتم طبیعی شبانه روزی بدن کافی است. این اختلال میتواند خوابیدن را سخت‌تر کند یا باعث شود فرد در روز بعد هوشیاری کمتری داشته باشد.
برای جلوگیری از تأثیر بالقوه نور آبی بر مغز، افراد می‌توانند از وسایل الکترونیکی که نور آبی ساطع می‌کنند، یک یا دو ساعت قبل از خواب خودداری کنند.
و در عوض فعالیت‌های ملایمی مانند خواندن کتاب، انجام حرکات کششی ملایم یا حمام کردن را جایگزین کنند.
تاثیر تکنولوژی بر زندگی و کاهش فعالیت بدنی
بیشتر فناوریهای دیجیتال روزمره بیتحرک هستند. از جمله تاثیر تکنولوژی بر زندگی و سبک زندگی بیتحرکیست، که مشخص است اثرات منفی بر سلامتی دارد. مانند:
- چاقی
- بیماری قلب و عروقی
- دیابت نوع 2
- مرگ زودرس
تحقیقات انجام شده در سال 2017 نشان می‌دهد که فناوریهای فعال، مانند اعلان‌های اپلیکیشن، ایمیل‌ها و فناوری‌هایی که ورزش را ترویج می‌کنند، ممکن است بی‌تحرکی کوتاه‌مدت را کاهش دهند.
چنین چیزی می تواند به افراد کمک کند تا الگوهای سالمی داشته باشند و از نظر بدنی فعال‌تر شوند.
تاثیر تکنولوژی بر زندگی کودکان
مغز کودکان هنوز در حال رشد است و ممکن است نسبت به مغز بزرگسالان به اثرات فناوری و استفاده بیش از حد از آن حساس تر باشد. مروری بر مطالعات مختلف در سال 2018 به اثرات نامطلوب احتمالی برای کودکان هنگام استفاده از فناوریهای مختلف اشاره کرد.
کودکانی که بیش از حد از فناوریهای رایج مااند گوشی‌ها و تبلت‌ها استفاده می‌کنند، تاثیر تکنولوژی بر زندگی آن ها نیز بیشتر بوده و ممکن است بیشتر با مشکلاتی مواجه شوند. مشکلاتی مانند:
- عملکرد تحصیلی پایین
- عدم توجه
- خلاقیت کم
- تاخیر در رشد زبان
- تاخیر در رشد اجتماعی و عاطفی
- عدم تحرک بدنی و چاقی
- کیفیت خواب ضعیف
- مسائل اجتماعی مانند ناسازگاری اجتماعی و اضطراب
- رفتارهای پرخاشگرانه
- اعتیاد به این فناوری ها
نتیجه‌گیری
تاثیر تکنولوژی بر زندگی بشر و در عصر جدید بسیار مشهود است و دیگر کمتر کسی‌ست که این تاثیرات را احساس نکرده باشد. تکنولوژی دو جنبه دارد که می‌توان از جنبه مثبت آن استفاده کرد و بهره برد، اما نباید تاثیر منفی آن را نادیده گرفت. تاثیراتی که نام برده و توضیح داده شد، مانند ضعف بدنی و کم خوابی و بی تحرکی میتواند عملکرد سیستم ایمنی، سیستم قلبی عروقی و سستم هرمونی را مختل کرده و باعث چاقی نیز بشود. پس در استفاده از تکنولوژی محتاط باشید.
