در این مقاله به بررسی و معرفی درایوهای M.2 SSD می‌پردازیم و با mSATA مقایسه می‌کنیم.
- فرم فاکتور M.2 در سال ۲۰۱۳ و دو سال پس از mSATA وارد بازار شد. کارایی درایوهایM.2 SSD و mSATA SSD بسیار بالاست و اصولا برای دستگاه‌های کوچک مانند تبلت و لپ تاپ طراحی شده‌اند.
اما از آنجایی که سرعت و کارایی بالایی دارند در سرورها نیز استفاده می‌شوند. تفاوت اصلی این دو در اندازه و کانکتور است. - SSD فقط از رابط SATA استفاده می‌کند اما درایوهای M.2 SSD یا از SATA یا PCIe پشتیبانی می‌کند. همچنین M.2 از SATAe هم پشتیبانی می‌کند. که در SATA 3.2 تعریف شده و کانکتورهای SATA و PCIe را فعال می‌کند.
درایو M.2 مبتنی بر SATAe، به هاست می‌گوید که از PCIe یا از SATA استفاده کند. البته محصولات زیادی نیستند که SATAe را پشتیبانی می‌کنند. - فرم فاکتور M.2 در ابعاد مختلفی هستند. در حالی که mSATA SSD ها تنها در دو اندازه ارائه شده‌اند و Half-size mSATA SSD هم موجود است.
- پهنای باند SATA SSD و mSATA SSD برابر با ۶Gbps است اما M.2 SSD می‌توانند به عددی بیشتر از این برسد. حافظهPCIe Based M.2 SSD می‌تواند تا ۴ تا PCIe Lane و به ازای هر Lane، ۱Gbps را پشتیبانی کند.
همچنین PCIe Based M.2 SSD از NVMe هم پشتیبانی می‌کند. که کارایی بیشتر و زمان تاخیر کمتر را نسبت به دستگاه‌هایی که از ATA یا SCSI استفاده می‌کنند، فراهم می‌کند. - حافظهSATAe-based M.2 SSD ها از ۲ تا PCIe Lane پشتیبانی می‌کند. اما درایوهای پرکاربردی نیستند.
- بازار به استفاده از M.2 SSD ها نسبت به mSATA SSD ها تمایل بیشتری پیدا کرد. M.2 در دستگاه‌های کلاینتی و سیستم‌های انترپرایزی استفاده می‌شوند.
تفاوت اصلی درایوهای M.2 SSD و MSATA SSD در اندازه و کانکتور است.
رابط و باس در درایوهای M.2 SSD
در این قسمت، به مهم‌ترین مطلب در آپگرید M.2 می‌پردازیم. اکثر اولین درایوهای M.2 در واقع فقط درایوهای معمولی SATA بودند که به اصل اولیه خود برگشته بودند.
بورد بدون کاور با کانکتورهای فیزیکی مختلف اما در حقیقت همانند همان درایوهای ۲٫۵ اینچی هستند. کارایی بهتر و قابل ملاحظه‌ای در این درایوهای M.2 SATA در مقایسه با SSD SATA های ۲٫۵ اینچی مشاهده نخواهید کرد.
زیرا در نهایت، داده و اطلاعات شما پس از خروج از درایو، در همان مسیرهای داخلی در سرور و کامپیوتر حرکت می‌کنند.
این مساله، خیلی هم بد نیست مخصوصا در مورد بعضی از لپ تاپ ها. ممکن است دستگاهی فقط درایورهای M.2 SSD با درگاهSATA را پشتیبانی کند.
در نهایت، میزان ارتقا برای شما در همین مسیر خواهد بود پس تنها دلیل شما برای ارتقا، افزایش ظرفیت است.
در بعضی لپ تاپ ها امکان استفاده از درایوهای M.2 SSD درایوهایPCI Express-bus وجود دارد. به تازگی نیز بسیاری مادربوردهای دسکتاپ از اسلات M.2 و PCI Express M.2 SSD پشتیبانی می‌کنند.
اولین نسخه از این M.2 PCI Express SSD ها از دو رابطPCI Express Gen 2.0 استفاده می‌کردند. در مقایسه با SATA 3.0، توان عملیاتی بالاتری دارند که البته تفاوت خیلی زیاد نیست.
این وضعیت تغییر کرد و در حال حاضر اکثر درایوهای جدید M.2، از PCI Express x4 پشتیبانی می‌کنند. که با تکنولوژی (Non-Volatile Memory Express (NVMe هماهنگ است.
در نتیجه کارایی بیشتری را به خصوص در حجم‌های کاری سنگین و دارای صف، به همراه دارند.
NVMe و سرعت بیشتر
NVMe یکی دیگر از موانع فنی است چرا که سیستم ها و مادربورد ها برای قابل بوت بودن این درایوها، نیاز به پشتیبانی در سطح بورد دارند.
امروزه اغلب مادربوردهای جدید از درایوهای PCI Express x4 NVMe M.2 پشتیبانی می‌کنند. اما بوردهای قدیمی‌تر، بوت شدن از درایو NVMe را پشتیبانی نمی‌کنند.
علاوه بر این، کانکتورهای NVMe که پهنای باند بالایی دارند، تنها در برخی سرورها و لپ تاپ های جدید وجود دارند. همچنین توجه داشته باشید که در بعضی موارد ممکن است لپ تاپی از درایو PCI Express NVMe پشتیبانی کند.
اما به مادربورد وصل باشد و در نتیجه قابلیت ارتقاپذیری را نداشته باشد. بنابراین، اگر قصد دارید لپ تاپ خود را ارتقا دهید. قبل از خرید یکی از این درایوهای M.2 SSD، حتما با یک متخصص مشورت کنید.
درایو های PCI Express x4 M.2 که از NVMe پشتیبانی می‌کنند، رواج بیشتری پیدا کرده‌اند.
بهترین آن‌ها سامسونگ، خانواده Pro و EVO است. در کنار این مدل‌ها، مدل‌های NVMe را از ADATA، Plextor، WD و دیگران را هم نگاهی خواهیم کرد.
این درایوها بسیار سریع هستند طوری که سریع‌ترین درایوهای مبتنی بر SATA را پشت سر گذاشته‌اند.
این درایوها بیشتر برای تولیدکنندگان سرور و PC و افرادی که قصد ارتقای سیستم‌های نه چندان قدیمی که ممکن است اسلات M.2 داشته باشند، مناسب است.
یا اگر هم دارند از PCI Express and/or NVMe پشتیبانی نمی‌کنند و مبتنی بر SATA هستند، مناسب هستند.
پس بار دیگر بر این نکته تاکید می‌کنم که قبل از خرید این درایوها مطمئن شوید که سیستم شما از این نوع درایو پشتیبانی می‌کند.
درایوهای M.2 SSD مبتنی بر کارت و حافظه Optane
اگر می‌خواهید درایوهای M.2 SSD بخرید، ممکن است بین انتخاب درایوها مبتنی بر SATA و انتخاب درایوها PCI Express M.2 بمانید. برای بیشتر کاربران این نکته که آن درایوی که با مادربورد و یا لپ تاپ شما سازگار است انتخاب کنید، کافیست.
اما با بررسی جزییات سازگاری باس در M.2 می‌توانید انتخاب بهتری داشته باشید. بسیاری از دستگاه‌های جدید که از M.2 پشتیبانی می‌کنند، از همه انواع درایو هم پشتیبانی می‌کنند.
اگر قصد ارتقای سیستمی را دارید اما مادربورد آن اصلا اسلات M.2 ندارد، چه کار باید کرد؟
یکی از گزینه های ممکن، درایوهای M.2 SSD روی کارت (M.2 drive on a card) است.
یکی از راهکارها در این زمینه استفاده از Plextor و Kingston است. البته Asus هم برای M.2، کارت حامل یا carrier card ارائه می‌دهد.
در اصل، همه این محصولات، درایو M.2 را روی کارت افزونه PCIe قرار می‌دهند. تا در پی سی هایی که فاقد اسلات M.2 هستند بتوان از طریق این اسلات‌های PCI Express سرعت را افزایش داد.
مزیت استفاده از این محصولات این است که می‌توانید روی درایو M.2 ، هیت سینک داشته باشید.
برخی از درایوهای M.2 SSD هایPCI Express-bus ممکن است هنگام انجام وظایفی مانند خواندن و نوشتن، داغ شوند و در نتیجه سرعت را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
اگر از سرور استفاده می‌کنید و درایوی دائما داغ می‌شود، معمولا نباید نگران باشید. زیرا بسیاری از این درایوها به قدری سریع هستند که قبل از اینکه بتوانند گرما را تعدیل کنند، انتقال داده و اطلاعات را به اتمام می‌رسانند.
بیایید سری به SSD های اینتل بزنیم.
اینتل، محصولات ذخیره سازی مبتنی بر M.2 خود را تحت نام Optane به فروش می‌رساند. توجه داشته باشید که دو نوع متفاوت از درایوها وجود دارد که ممکن است یکسان به نظر برسند.
SSD Optane های اینتل، مانند سایر درایوها، Bootable هستند. می‌توان از آن‌ها به عنوان درایو مستقل برای بوت و یا ذخیره ساز ثانویه (Secondary Storage) استفاده کرد.
نوع دوم یعنی Optane Memory اینتل کلا متفاوت است. این مموری، ماژولی با فرمت M.2 و شبیه به SSD است اما به عنوان کش شتاب دهنده (Accelerating Cache) برای درایوی دیگر، معمولا هارد درایو، عمل می‌کند.
باز هم تاکید می‌کنم این دو محصول اینتل، یکسان نیستند؛ پس دقت کنید چه درایوی می‌خرید.
بسیار دقیق و کامل بود ممنون از زحمات شما
ممنون از توضیحات کامل شما-برای بنده عالی بود
تشکر عالی بود
سپاس از همراهی شما