شناخت انواع پروتکل های شبکه

بهره‌برداری از امکانات سخت افزاری و برقراری ارتباط بین اجزای مختلف شبکه نیاز به یک پروتکل دارد. پروتکل های ارتباطی مختلفی از جمله: HTTPS، TLS، FTP و TCP/IP وجود دارد اما مهم ترین پروتکل در شبکه های کامپیوتری TCP/IP است. مجموعه قوانین و دستورالعمل های مشترک که در شبکه برای برقراری ارتباطات و تبادل اطلاعات بین اعضا مورد استفاده قرار می‌گیرند را پروتکل می‌نامند. انواع پروتکل های شبکه وجود دارد که هریک برای هدف خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این قوانین موجب می شود تا تبادل اطلاعات در یک بستر امن صورت گیرد. در ادامه به معرفی برخی از این پروتکل های شبکه می‌پردازیم.

انواع پروتکل های شبکه

پروتکل FTP:

پروتکل انتقال فایل یا همان File Transfer Protocol همانطور که از نامش مشخص است برای انتقال پرونده ها بین سرور و کاربر مورد استفاده قرار می‌گیرد. بهترین مزیتی که دارد کاربری آسان است. اما به دلیل قدیمی شدن، نسبت به پروتکل‌های مشابه از سرعت کمتری برخوردار است.

پروتکل HTTP:

پروتکل انتقال ابَرمتن یا Hyper Text Transfer Protocol یک پروتکل نام آشنا است زیرا در دنیای وب از آن بسیار استفاده می‌شود. این پروتکل مجموعه قوانینی است که از آن برای انتقال ابرمتن‌ها و صفحات وب استفاده می‌شود. و در لایه‌ی Application فعالیت دارد.

پروتکل HTTPS:

پروتکل انتقال ابَرمتن ایمن یا (Hyper Text Transfer Protocol Secure) نام دارد. حرف s که در پایان این کلمه وجود دارد به معنای Secure است. در واقع همان پروتکل http اما با امنیت بیشتر است. این پروتکل یک لایه امنیتی دارد که اطلاعات را به طور صحیح رمزنگاری می‌کند. درحال حاضر استفاده از این پروتکل به بخش لازم در دنیای اینترنت تبدیل شده است. برای استفاده از پروتکل https به عنوان یکی دیگر از انواع پروتکل های شبکه در دنیای وب صاحبان سایت ها از گواهینامه SSL استفاده می‌کنند. می‌توان گفت که https مانع از این می‌شود که هکرها داده ها را در طول انتقال بسته‌ها، تحریف یا اصلاح کنند.

پروتکل TCP/IP:

پروتکل TCP/IP مخفف عبارت Transmission Control Protocol / Internet Protocol است. که براي تعيين مسير و ارسال بسته مورد استفاده قرار می‌گیرد. و به معنای پروتکل کنترل انتقال و پروتکل اینترنت است.

پروتکل DHCP:

وظیفه ی اصلی این پروتکل اختصاص دادن ip به صورت خودکار به هریک از اجزای شبکه است. در این روش مدیر شبکه تنها محدوده IP را مشخص می‌کند و کار تخصیص IP بر عهده DHCP است.

پروتکلPOP:

یکی از انواع پروتکل های شبکه pop است که برای دریافت دریافت و ارسال نامه‌های الکترونیکی یا همان ایمیل طراحی شده اند. سیستم‌های پست الکترونیکی که بر مبنای این پروتکل طرح ریزی و طراحی می‌شوند. به صورت مستقیم می‌توانند پذیرای نرم‌افزارهای مانند Outlook باشند. و کاربران نیز می‌توانند از طریق این نرم‌افزارها وارد صندوق پستی خود شوند نامه‌ها را بخوانند و به آن‌ها جواب دهند.

پروتکل‌ TCP/IP چگونه عمل می‌کند؟

TCP/IP مجموعه کاملی از پروتکل های تعریف شده برای استفاده در شبکه های خصوصی و اینترنت می‌باشد، ولی نام آن در واقع ترکیبی از دو پروتکل زیر است:

الف) پروتکل کنترل انتقال TCP
ب) پروتکل اینترنت IP

مهم‌ترین خصوصیات پروتکل‌ TCP/IP

1. قابل استفاده در انواع شبکه ها
2. پشتیبانی به وسیله انواع سیستم عامل ها
3. مورد استفاده به عنوان پروتکل اصلی
4. قابلیت مسیر یابی
5. حق انتخاب در انتقال اطلاعات به صورت اتصال گرا و بدون اتصال

داده ها در اینترنت به بسته هایی به نام PACKET تقسیم بندی می‌شوند. و سپس این بسته ها از طریق شبکه منتقل می‌شوند. IP وظیفه دارد تا این بسته ها را به میزبان راه دور منتقل کند. در طرف دیگر TCP بسته هایی که توسط IP منتقل شده اند را دریافت می‌کند. و به بررسی خطاهای موجود در آن میپردازد. در واقع وظیفه IP انتقال داده های خام و کار TCP کنترل امور و تضمین صحت داده ها است. پروتکل TCP/IP که یکی از انواع پروتکل های شبکه است در چهار لایه دسته بندی شده که در ادامه به تفصیل هریک از آن ها می‌پردازیم.

لایه های تشکیل دهنده پروتکل TCP/IP

• APPLICATION(کاربردی): این لایه جزء بالاترين لايه در پشته TCP/IP است. پروتکل های موجود در اين لايه به منظور فرمت دهی و مبادله اطلاعات کاربران استفاده می‌گردند.
• TRANSPORT(انتقال): این بخش قابليت ايجاد نظم، ترتيب و تضمين ارتباط بين کامپيوترها و ارسال داده به لايه Application و يا لايه اينترنت را بر عهده دارد. اين لايه دارای دو پروتکل اساسی است که نحوه توزيع داده را کنترل می‌نمايند.
• INTERNET(اینترنت): این لایه از پروتکل مسئول آدرس دهی، بسته بندی و روتينگ داده‌ها است.
• NETWORK ACCESS/ Interface(رابط شبکه): این لایه پایین ترین سطح را دارد و وظیفه آن ارسال و دریافت اطلاعات روی سخت افزار است. که با MAC آدرس، مسیریابی، ارسال و دریافت فیزیکی بیت ها انجام می‌شود. پروتکل TCP/IP یکی از انواع پروتکل های شبکه بسیار کاربردی و اصلی است.

ویژگی های پروتکل TCP/IP

چون این پروتکل در کلیه سیستم عامل های مدرن امروزی پشتیبانی می‌شود بنابراین زبان مشترک ارتباط بین سیستم عامل ها می‌باشد. از ابتدا تا به امروز بعنوان پروتکل اصلی مورد استفاده در اینترنت بوده است. یکی از مهم‌ترین پروتکل‌ها برای استفاده در شبکه‌های WAN به شمار می‌رود. آخرین خصوصیت IP/TCP که درواقع عیب آن به شمار می‌رود این است که پیکربندی پیچیده‌ای دارد.

نتیجه گیری

در این مقاله به تفسیر برخی از انواع پروتکل های شبکه پرداختیم. در واقع پروتکل یک زبان مشترک بین کامپیوترها است. و پروتکل TCP/IP یکی از اصلی‌ترین انواع پروتکل های ارتباطی شبکه است. حتما باید هر دو میزبان از یک نوع پروتکل یکسان استفاده کنند. در غیر این صورت قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر نیستند.

بزرگ فکر کنید و استوار باشید.