تفاوت SAN و NAS در بخش Storage شبکه چیست؟
قصد دارم در این مقاله یک سری تفاوت‌ها رو در مورد دو پارامتر مهم (SAN & NAS) در سیستم ذخیرهسازی سازمان‌های مختلف بیان کنم.
یکی از سوالاتی که بعضا در ذهن افراد پیش می‌آید تفاوت SAN و NAS چیست؟
همه افرادی که در حوزه IT فعالیت می‌کنند می‌دانند که درهرصورتی SAN و NAS مجموعهای از هارددیسکها هستند که در سیستم به‌عنوان ذخیرهسازی اطلاعات مورداستفاده قرار می‌گیرد.
ازجمله این سؤالات می‌توان به این اشاره کرد که:
- آیا این دو ساختار ذخیرهسازی تفاوتی نسبت به هم دارند؟
- آیا از کارت شبکه‌های مختلفی استفاده می‌کنند؟
- SAN و NAS از پروتکل‌های متفاوتی در شبکه استفاده می‌کنند؟
- آیا ازنظر تعداد هارددیسک نسبت به هم متفاوت‌اند؟
- و آیا این دو در RAID بندی متفاوت هستند؟
آشنایی با NAS!
NAS مخفف Network Attached Storage است. معنای این کلمات در حالت فارسی دستگاه ذخیرهسازی است که با شبکه پیوست شده.
به‌طورمعمول مجموعه زیادی از هاردها است که برای ذخیرهسازی اطلاعات در قالب پروتکل‌هایی نظیر NFS و CIFS استفاده میکند. این دو پروتکل بر اساس سیستم‌عامل اجراشده (windows یا Unix) به کاربر سرویس ارائه می‌دهند.
همه ذخیره‌سازهایی که به‌صورت NAS هستند با استفاده از ساختار ip address در شبکه در دسترس هستند. و درواقع همیشه به شبکه‌ای که دارای پروتکل TCP/IP است متصل می‌شوند.
پروتکل‌هایی که در سیستم NAS برای دسترسی کاربران به کار می‌روند در اصل file-based هستند, اما نکته قابل‌توجه این است که کاربر به مجموعه منابعی که روی NAS است، در قالب فایل و همچنین تحت شبکه دسترسی پیدا میکند.
این دسترسی کلاینت شبیه دسترسی به یک Shared Folder در شبکه است. سیستم NAS به‌نوعی برای مدیریت متمرکز فایل‌های سازمانی استفاده می‌شود.
به طوری که وقتی فایل‌های به اشتراک‌گذاری شده یا Shared storage به‌صورت شبکه‌ای و متمرکز در اختیار ما قرارگرفته می‌شوند یک سری مزیت‌ها را برای شبکه ما دارد.
مزیت‌های Shared storage
- کاهش محدودیت روی فضای دیسک local
- ساختار ذخیرهسازی اطلاعات بهبود میابد.
- و از طرفی پراکندگی فایلها و اطلاعات در شبکه با جمعکردن آنها کاهش میدهد.
- پیچیدگیهای مدیریتی File Server تا حد زیادی کاهش پیدا میکند.
ازنظر تعداد هارددیسک سیستم NAS کوچک‌تر از سیستم SAN است. از طرفی به‌صورت case یا جعبه مانند در کنار سیستم شبکه دیده می‌شوند.
سیستم SAN اغلب بسیار بزرگ و حجیم هستند و از تعداد زیادی هارددیسک پشتیبانی میکند. با توجه به این قابلیت‌ها اغلب موارد به‌صورت Rack Mou ارائه می‌شوند.
بنا بر توضیحاتی که گفته شد هم اکنون برخی از تفاوت SAN و NAS را بیان می کنیم.
همان‌طور که می‌دانید یک سیستم Storage در شبکه برای برقراری ارتباط از پروتکل‌های خاص خود استفاده میکند. با توجه به اینکه یک اشاره کوچکی به پروتکل‌های ارتباطی سیستم NAS گفته شد.
پروتکل های سیستم NAS
در سیستم NAS این پروتکل‌ها فرق دارند. پروتکل‌هایی که در سیستم NAS عنوان کردیم NFS و CIFS بودند.
این پروتکل‌ها برای در شبکه برای دسترسی اطلاعات به‌صورت فایل استفاده می‌شوند و اصطلاحا به آنها File Level Protocols گفته می‌شود. ازجمله تفاوت‌هایی که می‌توان برای سیستم NAS بیان کرد.
این است که مدیریت کردن فایلها وکنترل های دسترسی در NAS وظیفه سیستم‌عامل خود دستگاه NAS هست.
برخلاف سیستم‌های NAS در سیستم‌های ذخیره‌ساز SAN پروتکل‌هایی استفاده می‌شود که بر اساس فایل نیستند.
و بر پایه Block Level Access یا بلوک‌های اطلاعاتی ایجادمی‌شوند. دو نمونه از این پروتکل‌ها ISCSI و Fiber Channel است دسترسی به فایلها در شبکه را در قالب یک Block Level فراهم میکند.
سیستم‌هایی که در این حالت‌ها به شبکه دسترسی پیدا می‌کنند. به‌طورمعمول خودشان File System های خود را مدیریت می‌کنند. خب تا اینجا چند نمونه ای از سیستم تفاوت SAN و NAS را مورد بررسی قرار داده ایم.
اما نکته مهمی که باید بگم اینه که باوجود همه این تفاوت‌ها که این دو سیستم را از هم متمایز می‌سازد.
در اکثر اوقات شما می‌توانید با ترکیب چندین پروتکل و یکپارچه کردن دیسک‌ها در سیستم، از مزایای هردوی این سیستم‌های ذخیره‌ساز استفاده کنید.
یعنی هم از مزایای SAN که به‌صورت Block Level Access است. و هم از مزایای NAS که File Level Access است استفاده کافی را ببرید. در این حالت شما در شبکه از بهترین Performance استفاده خواهید کرد.
استفاده از سیستم NAS در شبکه چه مزیت‌هایی دارد؟
همان‌طور که گفته شد، SAN بر اساس ساختار آدرس IP در شبکه کار میکند که در این حالت نیازی به انجام تغییرات خاص در شبکه نیست.
و سازمان‌های مربوطه با کمترین هزینه ممکن می‌توانند یک دستگاه ذخیرهسازی اطلاعات بر پایه IP در شبکه خود داشته باشند. که با چند تنظیم کوچک می‌توان در شبکه به‌عنوان منبع ذخیرهسازی اطلاعات استفاده کرد.
با توجه به اینکه این سیستم‌ها بر ساختار RAID و Clustering که استفاده می‌کنند امروزه این ساختار بسیار پیشرفته شده است.
و دسترسی‌پذیری این دستگاه‌ها را امروزه بسیار بالابرده است. این پیشرفت در مقایسه با دستگاه‌های DAS یا Direct Attached Storage های قدیمی ازنظر دسترسی‌پذیری داده‌ها بسیار قابل‌ملاحظه است.
همان‌طور که بیان شد در NAS تمامی مدیریت File System بر عهده خود دستگاه هست.
که این قابلیت انعطاف‌پذیری بیشتری در فرآیندهای ذخیرهسازی داده‌های پیشرفته, مثل Snapshot ها ویا گرفتن Backup می‌تواند از خود نشان دهد.
با پیشرفت سرعت انتقال اطلاعات در سیستم‌های NAS (حدود ۱۰ GE) می‌توانیم کارایی آنها را با برخی از دستگاه‌های SAN که از تکنولوژی Fiber Channel استفاده می‌کنند مقایسه کرد.
البته این صرفا یک مقایسه کلی است. و شما هیچ‌وقت نمی‌توانید کارایی‌هایی که سیستم SAN دارد را بایک سیستم NAS مقایسه کنید.
در استفاده از سیستم‌های ذخیرهسازی NAS پارامترهای کلیدی وجود دارد. که یک اشاره کوچکی به این پارامترها می‌اندازم.
درگذشته از دستگاه‌های ذخیرهسازی اطلاعات NAS فقط به‌عنوان File Sharing یا Central Logging استفاده می‌شد. اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی دسترس‌پذیری و عملکرد این دستگاه‌ها به‌اندازه‌ای زیاد شده است.
که کاربردهای آنها را نیز به همان اندازه بیشتر کرده است.
امروزه اکثر سازمان‌های کوچک و شرکت‌ها، پایگاه‌های داده خود یا محیط‌های مجازی‌سازی خود مانند VMware VSphere را برای ذخیرهسازی اطلاعات به NAS معرفی می‌کنند.
و تقریبا کاربرد این دستگاه در شبکه از یک حالت Passive که فقط به‌عنوان Backup گیری استفاده می‌شد. به یک حالت Active که همیشه توسط کاربران استفاده می‌شود تبدیل‌شده است.
آشنایی با SAN!
SAN مخفف کلمات Storage Area Network یا شبکه ذخیرهسازی هست. این سیستم ذخیرهسازی اطلاعات هم در شبکه نیز تقریبا شبیه به NAS هست و مجموعهای از هارددیسکها است.
که در کنار همدیگر قرارگرفتهاند. همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم تفاوت SAN و NAS بین سیستم‌های ذخیرهسازی اطلاعات در پروتکل‌های دسترسی اطلاعات یا Access Protocol ها است. در NAS شما از CIFS و NFS استفاده می‌کنید.
اما در دستگاه‌های SAN بیشترین و پرکاربردترین پروتکل‌های مورداستفاده ISCSI و Fiber Channel هستند. زمانی که شما صحبت از SAN می‌کنید تمامی پروتکل‌های مورداستفاده Block Level Access هستند.
معمولاً زمانی که شما با پروتکل‌های iSCSI کار می‌کنید شما دستگاه خود را در سطح شبکه اترنت یا Ethernet فعال کرده‌اید.
و زمانی که شما از پروتکل Fiber Channel استفاده می‌کنید. بستر شبکه شما شبکه فیبر نوری خواهد بود.
هرچند که امروزه ما بستری یا بهتر بگوییم پروتکلی به نام fiber Channel Over Ethernet داریم که به FCOE معروف است.
و بستر فیبر بر روی اترنت را به شما ارائه میدهد. توجه کنید که شما همچنان می‌توانید از iSCSI بر روی شبکه‌های فیبر هم استفاده کنید.
FCOE ساختار کاری شبیه به iSCSI دارد. iSCSI برگرفته‌ای از پروتکل SCSI است که دربسته‌های TCP خود را قرار داده و در شبکه اطلاعات را منتقل میکند.
کدام را انتخاب می کنید SAN یا NAS؟
در واقع بهترین گزینه برای شما بستگی به سه مورد دارد که شامل: حجم فایل ذخیره سازی، سرعت ذخیره سازی و بازیابی و تعداد کاربران است.
اگر حجم ذخیره سازی با فایل های کوچک و در حجم کم صورت می گیرد و سرعت ذخیره سازی پایین مشکلی را ایجاد نمی کند.
و کاربران زیاد نیازمند مراجعه به بخش های ذخیره سازی نیستند، در آن صورت استفاده از NAS مناسب است.
اما در شرکت های بزرگ با فایل های رسانه ای بزرگ و حجیم و همچنین نیازمندی به تبادل سریع اطلاعات و تعداد کاربران زیاد استفاده از SAN یک راهکار غیرقابل انکار است.
