دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات، با توجه به تنوع و پیچیدگی نیازمندی‌ها، از مفهوم تکنولوژی مجازی سازی برای ایجاد انعطاف‌پذیری و بهرهوری بیشتر استفاده می‌کند. خدمات مجازی سازی به عنوان یکی از پایه‌های اصلی این دوران، توانایی ایجاد یک محیط مجازی برای اجرای نرم‌افزارها، سیستم‌عامل‌ها، سرورها و حتی شبکه‌های کامپیوتری را داراست. این تکنولوژی از منابع فیزیکی سخت‌افزاری جداگانه به عنوان ماشین‌های مجازی استفاده می‌کند و این امکان را به کاربران می‌دهد تا بدون نیاز به تجهیزات سخت‌افزاری پیچیده، از منابع مجازی بهره ببرند.
خدمات مجازی سازی: بهترین راهکار برای کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری در IT
این تکنولوژی یک فناوری پیشرفته است که به سازمانها و کسب‌وکارها امکان می‌دهد از منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به بهترین شکل ممکن بهره‌برداری کنند. با مجازیسازی، می‌توانید سرورها، ذخیره‌سازها و حتی شبکه‌ها را به شکلی مؤثر مدیریت کنید، در حالی که هزینهها و پیچیدگی‌ها را کاهش می‌دهید. این راهکار نوین در دنیای فناوری اطلاعات به عنوان یکی از موثرترین روش‌ها برای افزایش بهرهوری و انعطاف‌پذیری سیستم‌ها شناخته میشود.
با استفاده از مجازیسازی، سازمانها می‌توانند چندین سیستم‌عامل و برنامه را به صورت همزمان بر روی یک سرور واحد اجرا کنند، که این موضوع به بهینه‌سازی منابع و کاهش نیاز به خرید تجهیزات جدید کمک می‌کند. در نتیجه، این فناوری به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا سرعت ارائه خدمات خود را افزایش داده و قابلیت انعطاف‌پذیری بیشتری در پاسخ به نیازهای متغیر بازار داشته باشند.
انواع خدمات مجازی سازی
مجازی سازی دسکتاپ(Desktop Virtualization)
فناوری نرم‌افزاری است که محیط دسکتاپ و نرم‌افزار کاربردی مرتبط را از دستگاه مشتری فیزیکی جدا می‌کند که برای دسترسی به آن استفاده می شود. مجازی سازی دسکتاپ را میتوان در رابطه با برنامه و سیستم‌های مدیریت نمایه کاربر استفاده کرد. تا یک سیستم مدیریت جامع دسکتاپ را ارائه دهد. در این حالت تمام اجزای دسکتاپ مجازی می شوند، که اجازه می‌دهد تا یک مدل تحویل دسکتاپ بسیار قابل انعطاف‌پذیر و بسیار امن‌تر ارائه شود. به این ترتیب، VDI به سازمان ها اجازه می دهد تا دسترسی کاربران خود را به انواع سیستم عامل ها بدون نصب آن روی دستگاه فراهم کند. مجازیسازی دسکتاپ به نرم افزار خاصی به نام Hypervisor نیاز دارد.
مجازیسازی استوریج(Storage Virtualization):
یک ذخیره‌سازی متکی به نرم‌افزار است. که در آن دیتاها از چندین دستگاه ذخیره‌سازی باهم ادغام شده و به عنوان یک دستگاه استوریج واحد به نمایش گذاشته میشود. این فناوری فضای ذخیره سازی نرم افزار را از زیرساخت سخت افزاری آن جدا می‌کند که این خود باعث انعطاف پذیری و مقیاس پذیری منابع خواهد شد. در علم کامپیوتر، از مجازی سازی استوریج برای استفاده از قابلیت های بهتر و ویژگی‌های پیشرفته‌تر در سیستم های ذخیره سازی دیتاهای کامپیوتری استفاده می‌کند.
مجازی سازی سرور(Server Virtualization):
در این فرایند سرور مادر به چندین سرور تقسیم می شود. با خدمات مجازی سازی می‌توانید چندین سیستم عامل را بر روی یک سرور فیزیکی اجرا کنید و از آنها به عنوان ماشین‌های مجازی بسیار کارآمد استفاده نمایید. سرورهای مجازی کاملا مستقل از یکدیگر کار میکنند و هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهند. مجازی سازی سرور افزایش عملکرد برنامه‌ها و کارایی بیشتر فناوری اطلاعات را به دنبال دارد.
مجازی سازی شبکه(Network Virtualization):
به عنوان مجازیسازی خارجی طبقه بندی شده است. ترکیبی از بسیاری از شبکه ها و یا بخش های شبکه به یک واحد مجازی، یا مجازیسازی داخلی، ارائه قابلیت شبکه مانند اجزای نرم افزار در یک سرور شبکه واحد. در تست نرم افزار، توسعه دهندگان نرم افزار از مجازی سازی شبکه برای تست نرم افزاری استفاده می کنند. که در شبیه سازی محیط های شبکه ای هستند که در آن نرم افزار برای استفاده در نظر گرفته شده است.
مجازی سازی برنامه (Application Virtualization):
کاربرد فناوری نرم‌افزاری است که برنامه های کامپیوتری را از سیستم عامل پایه ای که آن را اجرا می کند محاصره می‌کند. مجازیسازی برنامه به نرم افزارها اجازه می‌دهد تا مستقیما از یک سرور به دستگاه کاربر نهایی تحویل شود. در این روش، برنامه از یک سرور به صورت مجازی به کاربر نهایی ارائه میشود و در این فرایند سرور تمام پردازش‌ها را انجام می‌دهد. که در این حالت کاربر تنها از طریق شبکه با برنامه ارتباط دارد و هیچ پردازشی از سمت او صورت نمی‌پذیرد. علاوه بر این، کاربر از طریق دستگاه‌های مختلف به برنامه دسترسی خواهد داشت.
مرکز داده (Data Center Virtualization):
محلی است که تعداد زیادی سرور فیزیکی، روتر و سوئیچ فیزیکی، تجهیزات و مکانیزم های مانیتورینگ، زیرساخت شبکه فیزیکی و تجهیزات ذخیره سازی اطلاعات در اختیارتان قرار دارد. حال وقتی صحبت از مجازی سازی مرکز داده می شود یعنی شما تعداد زیادی سرور مجازی غیرقابل لمس، سوئیچ ها و روترهای مجازی، زیرساختارهای شبکه مجازی شده، تجهیزات ذخیره سازی اطلاعات، مدیریت ترافیک مجازی، مانیتورینگ مجازی دارید. که همه آنها توسط یک مجموعه ای به نام Data Center Virtualization انجام می شود که مثلا مجموعه نرم افزاری VMware VSphere یکی از این پکیج های دیتاسنتر است.
کاربرد خدمات مجازی سازی و تاثیر آن در مدیریت منابع سازمان
سازمان ها در بازار رقابتی امروز به طور گسترده چالش های بزرگی را در حین تکامل اقتصادی خود تجربه میکنند. در این بین فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از نقش های اصلی را برای متعادل سازی و همچنین سرعت در پیشرفت عملکرد سازمانها بازی می‌کند. نرخ رشد فناوری در جهان باعث سردرگمی و آشفتگی کارشناسان فناوری اطلاعات در انتخاب صحیح یک محصول برای بالا بردن راندمان کاری افراد سازمان شده است. به همین دلیل بر آن شدیم تا برای یکی از جدیدترین و برترین فناوری های شناخته شده در جهان به نام مجازی سازی بپردازیم که چه مزایایی برای سازمان ها دارند.
- صرفه جویی اقتصادی چشمگیر در کوتاه مدت و بلند مدت
- صرفه جویی در مصرف انرژی
- افزایش مدیریت و نظارت بر کارها
- بهبود سرعت و کیفیت سرویس های نرم افزاری
- سهولت در پشتیبان گیری از اطلاعات
- استفاده بهینه از ظرفیت سخت افزار موجود
- تامین و مدیریت بهتر امنیت اطلاعات
- امکان اعمال تغییرات با سرعت بالاتر و صرف انرژی کمتر
- کاهش فضای فیزیکی مصرفی برای سیستم‌های آی تی در دیتاسنترها و حتی میز کاربران کار
- پایداری بی وقفه حتی در صورت خرابی سخت افزار و یا ارتقا سخت افزار
- کاهش چشمگیر مصرف پهنای باند در شبکه
- افزایش پایداری شبکه و زیر ساخت
بهترین نرم‌افزارهای خدمات مجازی سازی در سال های اخیر
لازم به ذکر است که شرکت‌های مختلفی در این حوضه فعالیت دارند. و با ارائه راهکارهای مجازی سازی، انواع نرم‌افزارهای کاربردی و… بازار رقابتی این حوضه را رهبری میکنند. که در زیر به تعدادی از سرشناس‌ترین آنها اشاره شده است:
- vmware
- KVM
- CITRIX
- Microsoft
- redhat
- CISCO
راهکار خدمات مجازی سازی مناسب چه سازمان‌هایی است؟
برخی از افراد به اشـتباه گمـان مـی‌کننـد virtualization تنهـا مختص دیتـا سـنترهـای بــزرگ مــی‌باشــد. در صــورتی کــه ایــن تصــوری کــاملا اشــتباه اســت. شــرکت هــای پیشــرو در این زمینــه، ایـن تکنولـوژی را جهـت اسـتفاده بـرای رده‌ی وسـیعی از شـبکه هـا طراحـی کـرده‌انـد. از شبکه های کوچکی با یک سـرور گرفتـه تـا دیتـا سـنتر هـای بـزرگ بـا ده هـا یـا صـدها سـرور و سـرویس دهنده منتظر. همان طور که پیشـتر نیـز اشـاره شـد مجـازی سـازی بـا مزایـای خـود طیـف گسـترده ای از نیازهــای ســازمان هــا و افــراد را در جهــت اســتفاده بهینــه تــر از منــابع ، صــرفه جــویی و پایــداری سرویس ها مرتفع می‌سازد.
مزایای خدمات مجازی سازی
- صرفه جویی در هزینه های مستقیم و غیر مستقیم
- دسترس پذیری بالا (High Availability)
- یکپارچه سازی منابع سخت‌افزاری سازمان
- پایین آمدن هزینه‌های نگهداری و نیروی انسانی، Cooling و Powering
- پشتیبانی از سیستم‌ها و سرویس‌های قدیمی موجود در سازمان
- استفاده بهینه از منابع سخت افزاری سازمان و بالابردن بهره وری
- تجمیع سرویس‌های سازمان در یک یا چند سرور، که باعث ایجاد مدیریت متمرکز و امنیت بالا میشود
- تسریع در پیاده سازی سرویس‌های مختلف و ایجاد سریع سرویس‌های جدید در جهت افزایش کسب و کار
- ارائه ماشین‌های مجازی به جای ماشین‌های فیزیکی و اجرای سیستم عامل‌های مختلف روی یک هاست فیزیکی
عملکرد مجازی سازی چگونه امنیت را فراهم می‌کند؟
- خدمات مجازی سازی یک لایه نرم افزاری به نام Hypervisor (برای مثال Hypervisor در ابزار کمپانی VMware با نام ESXi ارائه میشود) بین ماشین های مجازی و سخت افزار قرار می‌گیرد.
- قلب ویرچوالیزیشن همان ماشین های مجازی است که یک سیستم عامل به همراه سرویس ها و برنامه کاربردی داخل آن را شامل میشود.
- ماشین های مجازی کاملا از هم تفکیک شده‌اند و به یکدیگر وابستگی ندارند. وظیفه Hypervisor تخصیص داینامیکی منابع سخت افزاری به ماشین های مجازی در هنگام نیاز آنها و آزاد سازی آنها است.
- این شکل که در ابتدا نرم افزار مجازی ساز یا همان Hypervisor برروی سخت افزار سرور نصب می گردد. و سپس در درون آن به تعداد مورد نیاز ماشین مجازی تعریف می گردد.
- پس از این مرحله هر ماشین مجازی مانند: یک سخت افزار مستقل عمل می‌کند. که میتوان بر روی آن سیستم عامل دلخواه را نصب کرده و سپس سرویس‌ها را راه اندازی نمود.
- در حالت پیشرفته تر میتوان سخت افزار چندین سرور مختلف را به طور منطقی با یکدیگر جهت مجازی سازی تجمیع نمود. و کل منابع را به صورت تجمیعی در اختیار یک Hypervisor قرار داد.